دندان عقل آخرین دندانی است که در میان دندان‌های دائمی فرد رشد می‌کند. معمولا این دندان‌ها دو عدد در فک بالا و دو عدد در فک پایین رشد می‌کند، اما گاهی مشاهده می‌شود که فردی دارای دو یا سه دندان عقل بیشتر نیست
در موارد نادری هم دیده می‌شود که فرد دندان عقل ندارد و تا پایان عمر هم بدون این دندان‌ها زندگی می‌کند. دندان عقل آخرین دندان دائمی است که معمولا در سنین نوجوانی رشد آن آغاز می‌شود و به همین دلیل به آن دندان عقل می‌گویند.
وقتی دندانپزشک به شما می‌گوید باید دندان عقلتان را بکشید، چون نهفته یا نیمه نهفته است و چنین دندانی نباید به هزار و یک دلیل در دهانتان باقی بماند، این سوال به ذهنتان می‌آید که: اصلا دندانی که جای رویش در فک ندارد چرا وجود دارد؟
بی‌دلیل دندان‌های عقل را نکشید
دندان عقل را نباید بی‌دلیل کشید، مگر اینکه موجب بروز مشکل و ناراحتی شود.
اگر دندان شما در بروز مشکلات خاص دهان و دندان نقش دارد، حتما باید برای کشیدن آن به موقع به دندانپزشک مراجعه کنید، چون بیشتر نگه داشتن آن کار عاقلانه‌ای نیست.
در دهان یک انسان بالغ ۳۲ دندان وجود دارد، چهار عدد از آنها که بعد از بقیه دندان‌ها در آخر قوس‌های دندانی رویش می‌یابند، دندان‌های عقل نامیده می‌شوند، سن تقریبی شروع تشکیل آنها در استخوان فک ۹ تا ده سالگی است. تاج در ۱۴ سالگی کامل شده و در سال‌های آخر دوره نوجوانی شروع به رویش در داخل استخوان نموده و بعد از ۱۶ سالگی در دهان ظاهر می‌گردند. وجه مشترک این دندان زمان رویش آنها به داخل حفره دهان است که مصادف با بلوغ فکری است. در زمان رشد و تکامل فکین معمولا جا برای رویش این دندان‌ها فراهم می‌گردد. دندان عقل اگر درست و بجا رویش یابد، مثل بقیه دندان‌ها مفید و مؤثر در سیستم جونده بوده و با وجود تصور غلط عامیانه در این موارد نباید کشیده شوند.
دندان های عقل در کجا و چه زمانی بیرون می آیند؟
افراد معمولاً چهار دندان عقل دارند، که هر کدام پشت دندان آسیاب در هر دو طرف فک بالایی و پایینی پدیدار می شوند. طبق گفته انجمن دندان پزشکی آمریکا (ADA)، آن ها معمولاً بین سنین 17 تا 21 ظاهر می شوند.
چگونگی بیرون آمدن آن ها در هر فرد متفاوت است ، این دندان ها می تواند کامل بیرون بیاید و یا حتی در داخل بافت لثه بماند.دندان هایی که بیرون نمی آیند و در بافت یا استخوان می مانند، “نهفته” نامیده می شوند.
دندان عقل چرا بیرون می آید؟
از آنجا که این دندان ها مشکلات زیادی دارند و برای جویدن به آنها نیازی نیست، پزشکان در مورد عملکرد آن گمانه زنی هایی می کنند. دندان های عقل در فک از سن 7 سالگی شروع به رشد می کنند.
در طول تاریخ بشر، رژیم غذایی معمولی، بسیار ساینده بوده است. تحت این شرایط، ممکن است دندان های عقل در گذشته برای جایگزین شدن دندان های آسیاب شده مفید بوده باشند.
اکنون که رژیم های غذایی ملایم تر و نرم تر هستند، این دندان ها این کار را سریع انجام نمی دهند و هیچ شکافی برای دندان خرد وجود ندارد. برخی از فک های افراد جدید، نسبت به انسان های ماقبل تاریخ کوچک تر هستند.
مشکلات از کجا شروع می شود؟
مشکلات با دندان های عقل در درجه اول شامل درد و ناراحتی، عفونت، بیماری های لثه و پوسیدگی دندان هستند.برخی از اینها به دلیل دشواری در مسواک زدن آنها است.مسواک زدن با یک مسواک ظریف و بلند، می تواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند.
اثرات جدی دیگر زمانی رخ می دهند که کیست زیر دندان شکل بگیرد.این کیست ها می توانند باعث از دست رفتن استخوان در فک و فشار بر اعصاب متشنج شوند.
مشکلات دندان های عقل معمولاً با کشیدن آن ها پایان می یابند. دندانپزشکان اغلب ترجیح می دهند دندان ها را بکشند قبل از اینکه مشکلاتی ایجاد شود.
در سنین جوانی، ریشه های دندان عقل در استخوان فک محکم نشده و راحت تر از بیماران مسن تر هستند. کشیدن آن ها در زندگی نیز باعث کاهش خطر آسیب به عصب اصلی فک می شود.
اگر دندان عقلتان را نکشید، چه اتفاقی می افتد؟
می تواند کمی دردسر داشته باشد، اما انجام ندادن آن می تواند باعث ایجاد مشکلات پایداری در دهانتان شود.دندان های عقل اغلب کشیده می شوند، چون به طور کامل از لثه بیرون نمی آید و یا اصلاً بیرون نمی آید.
یک دندان عقل تا حدی می تواند منجر به عفونت باکتریایی به نام پریکورونیت شود.در عین حال، دندانی که بیرون نمی آید، می تواند منجر به رشد کیست هایی شود که می تواند به بافت استخوان و لثه آسیب برساند.
چه زمانی باید دندان های عقل را کشید؟
اگر دندان های عقل به درستی در جایشان در فک قرار گرفته باشند، مجبور به کشیدن آنها نیستید. اگر دندان های عقلتان نهفته است، دندان پزشک به شما توصیه خواهد کرد که آن ها را بکشید.
دو راه برای رشد و بیرون آمدن دندان وجود دارد بعضی از آن ها مثل دندان های دیگر، مرتب رشد خواهند کرد.
برخی نیز نهفته می شوند و یا دندان های دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد. دندان های نهفته از رشد صحیح باز می مانند.
آن ها معمولاً زیر سطح لثه می مانند و به جای صاف ایستادن، به طور افقی قرار می گیرند، بیشتر به این دلیل که فضای کافی برای رشد آن ها وجود ندارد. بعضی وقت ها از یک طرف بیرون می آیند و به یک دندان دیگر فشار می آورند.
نگه داشتن دندانی که جوانه کمی زده است، به این دلیل که می تواند جایی برای پلاک و باکتری باشد، مشکل ساز است . این دندان ها ممکن است با ریشه دندان های آسیاب شما برخورد کنند و این می تواند بسیار دردناک باشد.
چرا بعضی از مردم دندان عقل ندارند؟
اگه دندان عقل ندارید، نگران نباشید.
بهترین سن برای جراحی دندان عقل
بهترین سن برای جراحی دندان عقل زیر سن ۲۰ سالگی است، چراکه عوارض و درد کمتری دارد. این دندان کمی دیرتر از دندان‌های دیگر رشد می‌کند و در سنین ۱۷ تا ۲۱ سالگی تازه می‌روید. با رشد انسان و کوچک شدن فک، فضا برای رشد دندان عقل محدود شده و در نتیجه دندان عقل خود را به شکل نهفته و نیمه نهفته نشان می‌دهد.
این دندان‌ها در بسیاری از موارد، مشکل‌ساز بوده و به جراحی ختم شده‌اند. دندان‌های عقل بعد از پوسیدگی، موجب پوسیدگی دندان‌های مجاور و عفونت در اطراف می‌شوند.
خارج کردن دندان عقل نهفته می‌تواند با موفقیت برای بیماران در تمام گروه‌های سنی انجام شود و شرایط سنی خاصی ندارد. با این حال از نقطه نظر آمار، تحقیقات نشان داده است که افراد نسبتا مسن‌تر در معرض خطر بیشتری از نظر عوارض وجود دارند.
چرا دندان های عقل باید کشیده شوند؟
این دندان ها معمولاً اگر خراب شوند یا باعث بروز مشکلی می شوند، باید کشیده شوند. گاهی اوقات، دندان های عقل که به طور کامل از طریق سطح لثه بیرون نیامده اند، می توانند باعث مشکلات دندانی شود.
غذا و باکتری می تواند در اطراف لبه دندان به دام بیفتد و باعث ایجاد پلاک شود که می تواند منجر به موارد زیر شود:
_پوسیدگی دندان
_بیماری های لثه (که ورم لثه یا پریودنتال)
_پریکورونیت- وقتی که پلاک سبب عفونت بافت نرمی می شود که دندان را احاطه کرده است.
_سلولیت – عفونت باکتریایی در گونه، زبان یا گلو
_آبسه – مجموعه ای از چرک در دندان یا بافت اطراف در نتیجه عفونت باکتریایی.
_کیست و تومورهای خوش خیم.
بسیاری از این مشکلات را می توان با آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد عفونی کننده درمان کرد. کشیدن این دندان ها معمولاً زمانی توصیه می شود که سایر درمان ها کارساز نباشند.
آنچه در باره ی دندان عقل نمی دانید
دندان نهفته و مشکلات آن
دندان نهفته دندانی است که از زمان رویش آن گذشته و به دلایل متعدد قادر نیست که در ردیف مناسب سایر دندان‌ها قرار گیرد. چنین دندانی ممکن است در بافت نرم یا سخت گیر کرده باشد. مشکلاتی که دندان‌های نهفته می‌توانند ایجاد کنند، عبارت است از التهاب بافت نرم پوشاننده این دندان‌ها که در اغلب موارد در ارتباط با دندان‌های نیمه رویش یافته اتفاق می‌افتد، پوسیدگی دندان عقل یا پوسیدگی در ناحیه مجاور دندان عقل و خطر صدمه رسیدن به دندان مجاور.
دردسرهای کشیدن دندان‌های عقل در سنین سالمندی
با افزایش سن، ریشه‌ها قطورتر شده و ممکن است کشیدن دندان را سخت‌تر کند.
التیام ضعیف‌تر بعد از کشیدن دندان
پوسیدگی دندان‌های مجاور
احتمال فک‌جوش شدن دندان
احتمال شکسته شدن استخوان در افراد پیر در حین جراحی و درآوردن دندان، کاهش تحمل بیمار به دلیل شرایط سنی و درمان‌های پزشکی از قبیل مصرف داروهای قلبی، ریوی و…
وقتی عقل راهش را گم می‌کند
گاهی دندان عقل شما کاملا به صورت افقی در استخوان فک قرار گرفته است و به‌جای اینکه عمودی بالا بیاید به سمت جلو، حرکت می‌کند. در این شرایط ریشه دندان آسیای دوم را قربانی حرکت نادرست خود می‌کند.
اگر شما در این شرایط برای جراحی دندان عقلتان اقدام نکنید، پس از مدتی ریشه دندان آسیای دومتان تحلیل می‌رود و باید ریشه این دندانتان را نیز درمان کنید. بنابراین با گرفتن یک عکس رادیوگرافی، از رویش صحیح دندان عقلتان مطمئن شوید.
برای دیدن ویدیو ها و عکس ها به پیج اینستاگرام ما بیاید و با ما در ارتباط باشید