بیشتراوقات یک دندان پوسیده علامتی از خود نشان نمی دهد مگر آنکه این پوسیدگی ریشه دندان را درگیر کرده باشد. یا به عبارت دیگر به عصب رسیده و نیاز به عصب کشی دندان دارد . با افزایش میزان پوسیدگی ریشه، درد دندان بیشتر شده تا جای که درد دائمی گشته و با استفاده از مسکنها درد کاهش نمییابد. اما بهتر است قبل از رسیدن به این مرحله که با عوابقی از جمله عفونت لثه همراه است درمان ریشه آغاز شود. درمان ریشه یا به عبارتی همان عصب کشی زمانی نتیجه بخش است که دندان و لثه دارای عفونت نباشد. بنابراین بهتر است اگر دندانتان نیاز به عصب کشی دارد تاخیر نکرده و سریعا به یک متخصص در این زمینه مراجع فرمایید. در واقع بهترین عصب کشی به وقت ترین عصب کشی است که تحت نظر یک پزشک متبحر انجام شده باشد. اما بهتر است بدانید حتی در بهترین شرایط برای درمان ریشه، ممکن است عصب کشی جواب ندهد و شما مجبور به کشیدن دندان شوید، پس بهتر است با چکاب مرتب دندان ها و رفتن پیش دندانپزشک، نگذارید کار به عصب برسد.
چه زمانی نیاز به عصب کشی دندان و درمان ریشه است؟
پوسیدگی دندان می تواند در درجه های مختلف قرار گیرد. اگر روی مینا و عاج دندان لکه های پوسیدگی ایجاد شود که، هیچ دردی را به همراه نداشته باشند. دندان نیاز به درمان سطحی ( پر کردن با کامپوزیت) دارد. اما اگر درمان انجام نشود، پوسیدگی گسترش پیدا می کند و عفونت وارد پالپ دندان ( بافت نرم مرکز دندان) می شود و با فشار به ریشه های دندان به عصب دندان می رسد. در این زمان شما علاوه بر پرکردن و ترمیم دندان به عصب کشی دندان و درمان ریشه نیز نیاز دارید. از آنجایی که فشار بر محفظه پالپ در شب بسیار بیشتر از روز است. درد های ناشی از رسیدن به این مرحله از پوسیدگی دندان، شب ها بیشتر از روز احساس می شود.
از علائمی که نشان دهنده رسیدن پوسیدگی دندان به عصب است. و دندان نیاز به عصب کشی دندان و درمان ریشه دارد. می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- درد های دندانی بعد از خوردن غذاهای سفت
- درد ناگهانی دندان و تیر کشیدن دندان هنگام خوردن غذا، آب و یا نوشیدنی خیلی سرد یا خیلی گرم
- تیر کشیدن دندان بدون علت و یا درد های طولانی مدت دندان. به طوری که درد آن غیر قابل تحمل می باشد.
- سیاه شدن دندان و ایجاد سوراخ های عمیق روی دندان آسیب دیده. و یا حتی ریختگی دیواره های دندان
- درد دندان بیمار در صورت تماس و ضربه به دندان
- احتمال لق شدن دندان در هنگام رسیدن پوسیدگی به ریشه دندان وجود دارد.
- احتمال ورم کردن صورت و یا لثه، در هنگام افزایش عفونت دندان پوسیده
پس از عصب کشی دندان و درمان ریشه، دندان پر شده ممکن است دچار دردهایی در روزهای اول پس از درمان شود که کاملا طبیعی و به دلیل حساسیت دندان است. درد دندان پس از چند روز به طور کامل رفع خواهد شد.
عصب کشی و درمان ریشه بهتر است یا کشیدن دندان؟
مراحل عصب کشی دندان و درمان ریشه
برای عصب کشی دندان و درمان ریشه، متخصص دندانپزشک ابتدا با استفاده از ماده بی حس کننده بافت لثه اطراف دندان را بی حس می کند. و سپس پوسیدگی های روی دندان مورد نظر را به طور کامل از روی دندان بر می دارد. پس از آن عفونت های پالپ را به طور کامل تخلیه می کند. بعد از آنکه عفونت دندان آسیب دیده به طور کامل تخیله شد. میکروب های موجود در کانال های عصبی دندان توسط دندانپزشک از بین می رود. و سپس ریشه دندان به طور کامل تخلیه می شود.
در ادامه دندانپزشک برای اطمینان از تخلیه کامل عصب آسیب دیده از دندان عکس برداری ( عکس رادیولوژی با پرتو ایکس) انجام می دهد. در صورت اطمینان از تخلیه، کانال های عصبی را با استفاده از مواد مخصوص و سازگار با نسوج دندان پر میکند. در مرحله نهایی نیز با استفاده از کامپوزیت و یا آماگام روی دندان را نیز پر می کند.
نکته: دندان های عصب کشی شده به موقع می توانند سالیان متمادی عمر داشته باشند. که این بسته به نحوه رعایت بهداشت دندان و دهان متفاوت است. همچنین در زمان عصب کشی دندان و درمان ریشه با دندان پانسمان شده غذا نجوید. زیرا ممکن است موجب شکستگی دیواره دندان و یا عفونت دندان شود.
اگر عصب کشی دندان و درمان ریشه را انجام ندهیم چه می شود؟
در برخی موارد ممکن است به دلیل از بین رفتن دردهای دندانی، افراد انجام عصب کشی دندان و درمان ریشه را به تاخیر بیاندازند. اما از بین رفتن این دردها کاملا موقتی بوده و علت آن عفونت بیش از حد دندان آسیب دیده است. زمانی که درمان ریشه در زمان اولیه پس از پوسیدگی عصب انجام نمی شود، عفونت تمامی کانال های عصبی دندان را درگیر می کند.
این عفونت به انتهای عصب و ریشه دندان می رسد و در بیشتر مواقع موجب، ایجاد آبسه در انتهای ریشه دندان می شود. در زمانی که آبسه ایجاد می شود، درد های دندانی بسیار بیشتر و غیر قابل تحمل تر خواهند شد. به علاوه برای درمان درد دندان نیاز به تخلیه آبسه دندان می باشد. اگر امکان تخلیه آن وجود نداشته باشد. دندانپزشک ناچار به کشیدن دندان آسیب دیده می شود.
در برخی موارد نیز دندان به طور کامل عفونی می شود. همچنین ریشه دندان به طور کامل دچار پوسیدگی شده و نگهداری و درمان آن هم، نمی تواند کاربردی باشد. بنابراین دندانپزشک پیشنهاد می کند قبل از ایجاد کیست دندان و آبسه، دندان پوسیده را بکشید.
چرا کیست دندان ایجاد می شود؟
چرا عصب کشی و درمان ریشه طی دو مرحله انجام می شود؟
در مرحله اول درمان ریشه، عفونت دندان تخلیه و درناژ می شود. به طور معمول عفونت دندان در حدی است که باید چند روز از پاکسازی و درمان عفونت دندان بگذرد. بدین ترتیب می توان مواد ترمیم کننده دندان را به درستی و بدون بازگشت عفونت بر روی دندان جایگذاری کرد. طی این مدت یک پانسمان موقت بر روی دندان گذاشته می شود تا دندان عفونت نکند.