دندان نهفته چیست و چه عوارضی دارد؟ دندان ها نقش بسیار مهمی در خوردن غذا، جویدن، صحبت کردن و تلفظ حروف و همچنین زیبایی لبخند دارد. گاهی به دلیل وجود سد در مسیر دندان ها، بعضی از آن ها رویش کاملی ندارند و به همین دلیل فرد هم از نظر زیبایی و هم از نظر تکلم و غذا خودن دچار مشکل می شود. علاوه بر این، سایر دندان ها نیز از نظر سلامت تحت تاثیر این دندان نهفته قرار می گیرند. این مشکل بیشتر در دندان عقل و دندان نیش مشاهده می شود. اما چرا دندان نهفته به وجود می آید؟ علت آن چیست؟ وجود دندان نهفته چه خطراتی دارد؟ چطور می توان نهفتگی دندان را تشخیص داد؟ با ما در این مطلب همراه باشید تا به بررسی بیشتر نهفتگی دندان عقل و دندان نیش بپردازیم.
نهفتگی دندان چیست؟
وقتی دندان ها نتوانند به خوبی رشد کنند، ممکن است باعث نهفته شدن دندان ها شوند. یکی دیگر از دلایل این است که شاید مانعی وجود داشته باشد مثل اینکه دندان های شیری نیفتد یا اینکه فک دهان کوچک باشد و فضای کافی برای رویش بقیه دندان ها نباشد. این عوامل باعث می شود که دندان ها در داخل لثه گیر کند یا مقدار کمی از دندان در لثه دیده شود.
برخی از افراد ممکن است چندین دندان نهفته داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است فقط یکی از آن ها را داشته باشند. این بستگی به دلایل نهفته شدن دندان ها و نحوه رشد دندان ها دارد. از طرف دیگر، برخی از افراد دندان های شیری را به صورت نهفته دارند، اما دندان های بالغ آن ها به درستی رشد می کنند یا برعکس. همه چیز به نحوه رشد دندان های شما بستگی دارد.
اگرچه دندان های نهفته ممکن است باعث درد یا ناراحتی نشوند یا حتی ممکن است اصلا ندانید که وجود دارند، اما نظارت بر آن ها و در برخی موارد درمان آن ها بسیار مهم است. با نظارت منظم و درمان به موقع، میتوانید از وقوع مشکلات جدی جلوگیری کنید و از وارد شدن آسیب به دندان های نهفته جلوگیری کنید.
این وضعیت بیشتر در دندان عقل و دندان نیش مشاهده می شود. به همین دلیل در ادامه به بررسی نهفتگی این دو دندان می پردازیم.
نهفتگی دندان نیش چیست؟
افراد بزرگسال به صورت طبیعی در هر یک از دو فک، دو دندان نیش دارند. دندان نیش دندانی است که نسبت به سایر دندان ها لبه تیزتری دارد. این دندان در کنار دندان آسیاب کوچک قرار گرفته و با لبخند قابل مشاهده است. به همین دلیل، این دندان ضمن اهمیت آن برای جویدن و گاز زدن مواد غذایی، برای زیبایی نیز اهمیت دارد. دندان های نیش دائمی در قسمت ناحیه فک بالا از 11 تا 13 سالگی رشد می کنند. در نتیجه اگر تا 14 سالگی این دندان را مشاهده نکردید، باید هر چه زودتر به دندانپزشک مراجعه کنید تا درمان زودتر انجام شود.
نهفتگی دندان عقل چیست؟
دندان عقل یا سومین دندان آسیا دندانی است که از 17 تا 21 سالگی رشد می کنند. این دندان در واقع آخرین دندانی است که در دهان رشد می کند و به همین دلیل معمولاً فضای کافی برای رشد ندارد. اگر این دندان فضای کافی داشته باشد، به راحتی مانند سایر دندان ها رشد می کند اما اگر جای کافی نداشته باشد، رویشی نخواهد داشت و نهفته می ماند. به همین دلیل باید برای درمان آن اقدام کرد.
علت نهفته شدن دندان چیست؟
مهم ترین علل عدم رشد دندان و نهفته شدن آن عبارتند از:
- عوامل ارثی و ژنتیکی موثر در ناهنجاری دندان ها؛
- دندان با زاویه ای دیگر رشد کرده است در نتیجه در لثه جا نمی گیرد، بنابراین ادامه ی روند رشد متوقف می شود.
- تجمع دندانی؛
- محل نامناسب جوانه دندان؛
- رشد دندان های اضافه؛
- نداشتن فضای کافی در قوس دندانی؛
- وجود کیست؛
- عادت های اشتباه مانند مکیدن انگشت ها؛
- دندان بسیار بزرگ است و نمیتواند در فضای مورد نظر خود به خوبی رشد کند.
مهم ترین و شایع ترین علت نهفتگی دندان فقدان فضای کافی برای رشد است.
عفونت ریشه دندان چیست؟ علت عفونت دندان چیست؟ آیا می توان از عفونت دندان جلوگیری کرد؟
دندان نهفته چگونه تشخیص داده می شود؟
دندان نیش باید تا 14 سالگی کاملاً رشد کند. اگر در این سن تنها مقدار اندکی از این دندان مشاهده می شود یا لثه در ناحیه دندان نیش دارای ورم است و دندانی مشاهده نمی شود، باید برای تشخیص نهفتگی آن به یک دندانپزشک خوب مراجعه کرد. دندان عقل نیز معمولاً تا 25 سالگی به طور کامل رشد می کند. اگر در این سن هنوز دندان رشد نکرده است یا بخشی از آن قابل مشاهده است، باید برای اقدامات درمانی، به دندانپزشک مراجعه کنید.
در بعضی از افراد، دندان عقل هیچ گاه شکل نمی گیرد و رشد نمی کند. به همین دلیل باید حتماً برای تشخیص نهفتگی دندان عقل بعد از 25 سالگی به متخصص دندان مراجعه کرد.
علت نهفته شدن دندان عقل
آخرین دندانی که در دهان ما رشد میکند، دندان عقل است. دندان عقل معمولاً در سنین ۱۷ تا ۲۱ سالگی رویش میکند. دندانهای عقل در گذشته برای اجداد انسان ما بسیار مفید بودهاند، چرا که آنها مجبور بودند غذاهای خام و سفتتری را نسبت به ما بجویند. اما ما دیگر به چنین دندانهای آسیاب قوی نیاز نداریم. با گذر زمان، فک انسان کوچک شده است، اما دندان عقل باقی مانده و از بین نرفته است.
برای برخی از افراد، فضای کافی در فک دهان برای دندان عقل وجود دارد و می توانند به طور طبیعی رشد کنند، اما برای بسیاری از افراد، دندان عقل فضای کافی برای رویش ندارد در نتیجه نهفته می شود.
دندانهای نهفته ممکن است باعث درد و آسیب به فک شوند. اما همچنین ممکن است بدون هیچگونه عوارض بدی در دهان قرار بگیرند، این وابسته به شرایط و وضعیت فرد است.
در صورتی که دندان عقل شما نهفته باشد، دندانپزشک یا ارتودنتیست شما دندان شما را بررسی کرده و تصمیم میگیرد که آیا باید آن را کشید یا خیر. کشیدن دندان عقل نیاز به جراحی دهان دارد و ممکن است یک روش پیچیده باشد. بنابراین، بررسی دندان عقل بسیار مهم است، زیرا ممکن است کشیدن آن ضروری نباشد. بهتر است از دندانپزشک خود در مورد دندان عقل خود مشاوره حرفهای بگیرید.
انواع نهفتگی دندان
نهفتگی دندان میتواند در نسج سخت (استخوان) یا نسج نرم (لثه) باشد. در نهفتگی نسج سخت، دندان بطور عمیق در استخوان مدفون شده و دور تا دور آن را استخوان احاطه کرده است. در نهفتگی نسج نرم معمولا تاج دندان از استخوان بیرون آمده ولی توسط لایه ای از نسج نرم پوشیده شده است. دندانهای نهفته را میتوان براساس عمق نهفتگی و زاویه قرارگیری در فک نیز دسته بندی کرد: مانند دندان افقی یا عمودی یا مایل.
علائم نهفتگی دندان چیست؟
از مهم ترین علائم نهفتگی دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد در ناحیه لثه؛
- درد در قسمت استخوان فک؛
- خارش و التهاب لثه در ناحیه ای که دندان نهفته است؛
- گوش درد؛
- سر درد مزمن؛
- درد چشم یا اختلال بینایی؛
- گلودرد؛
- ترتیب نداشتن دندان ها.
با تشخیص علائم نهفتگی دندان و جراحی و خارج کردن به موقع آن می توان از عوارض و مشکلات دندان نهفته جلوگیری کرد.
انواع عمل جراحی لثه و و هر آنچه که باید درباره آن ها بدانید.
وجود دندان نهفته چه مشکلاتی به همراه دارد؟
1. عفونت
دندان های نهفته معمولاً باعث بروز عفونت دور تاج و استخوان و همچنین عفونت لثه می شوند. در این صورت باید در اسرع وقت برای جراحی و خارج کردن دندان اقدام کرد.
2. تغییر محل دندان های مجاور
گاهی دندان نهفته باعث تجمع دندانی می شود؛ یعنی برای رشد کردن فضای کافی ندارد و به همین دلیل دندان های مجاور را حرکت می دهد و باعث نامرتب شدن دندان ها می شود.
3. ایجاد درد
گاهی دندان نهفته به دلیل بروز عفونت تاجی و آسیب زدن به ریشه دندان های مجاور باعث ایجاد درد می شود. این درد ممکن است به سایر قسمت های لثه یا نواحی گوش، گلو و فک نیز منتقل شود.
4. ایجاد کیست
ایجاد ضایعات کیستیک یکی دیگر از عوارض جدی نهفتگی دندان است. این کیست ها می توانند روی عصب دندان فشار ایجاد کنند و به همین دلیل باعث ایجاد درد و ناراحتی می شوند.
5. تحلیل ریشه دندان های مجاور
دندان نهفته با فشار آوردن به دندان های مجاور باعث می شود ک ریشه آن ها تحت تاثیر قرار بگیرد و تحلیل برود. تحلیل دندان های مجاور باعث بروز درد می شود و گاهی آسیب تا حدی جدی است که دندانپزشک علاوه بر دندان نهفته ناچار است تا دندان مجاور درگیر را نیز خارج کند.
6. تشکیل تومور
تومور ناشی از نهفتگی دندان مشکلی نادر است که معمولاً باید با خارج کردن دندان نهفته خارج شود. این تومورها از نوع غیرسرطانی هستند.
7. پوسیدگی
دندان نهفته گاهی دچار پوسیدگی می شود که این پوسیدگی می تواند به دندان های مجاور نیز منتقل شود.
از دیگر عوارض نهفتگی دندان می توان به بوی بد دهان، طعم ناخوشایند در دهان و در نزدیکی دندان های آسیب دیده و گیر کردن غذا در پشت دندان اشاره کرد.
روش های درمانی
گزینه های مختلفی برای درمان دندان های نهفته وجود دارد. متخصص ارتودنسی معاینه کاملی انجام می دهد و روش صحیح درمان را تجویز می کند.
درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- آیا دندان ها شیری هستند یا بالغ
- آیا درمان دندان ها می تواند به رشد مناسب آن ها کمک کند
- ماهیت یا شدت وضعیت درگیر.
درمان دندان های شیری نهفته
رفع مشکل دندانهای شیری نهفته با درمان دندانهای بالغ متفاوت است. دندانهای شیری نهفته ممکن است توسط پزشک کشیده شوند یا خود به خود بیافتند، اما در هر صورت باید در نهایت بیرون بیایند تا دندانهای بالغ بتوانند رشد کنند.
بنابراین، کشیدن دندانهای شیری نهفته یک روش درمانی شایع است، اما همیشه راهحلی مناسب نیست. دندانپزشک و متخصص ارتودنسی کودک شما با یکدیگر همکاری خواهند کرد تا بهترین راهحل برای درمان دندانهای شیری نهفته را پیدا کنند.
وقتی درمان دندانهای شیری نهفته مورد بررسی قرار میگیرد، مهمترین هدف همیشه به حداقل رساندن عوارض احتمالی بعدی است. اگر دیر به فکر درمان بیفتیم، احتمال دارد درمان ارتودنسی مشکل شود. درمان زودهنگام و مشاوره با یک متخصص ارتودنسی میتواند نیاز به درمانهای پیچیده و گران قیمت در آینده را کاهش دهد.
در این نوشتار همه چیز درباره دندان نهفته و نیمه نهفته توضیح داده شده است.
درمان دندان های نهفته بالغ
در مورد دندان های نهفته بالغ، عوامل بیشتری وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:
- آیا می توان دندان را به جای کشیدن آن “نجات” داد؟
- آیا فضای کافی برای رشد آن وجود دارد و آیا می توان فضا ایجاد کرد؟
- دندان نهفته چه تاثیری بر سایر دندان های بالغ دارد؟
درمان دندانهای نهفته نیازمند درمان دقیق و نظارت یک دندانپزشک متخصص و با تجربه است.
راه های درمان دندان نهفته چیست؟
اگر نهفتگی مربوط به دندان عقل باشد معمولاً باید جراحی دندان عقل انجام شود. اگر دندان نیش نهفته باشد، ممکن است که با تشخیص دندانپزشک نیازی به جراحی نباشد. اگر به کمک عکس OPG تشخیص داده شود که دندان نیش آسیبی به دندان های مجاور وارد نمی کند و زیبایی لبخند را تحت تاثیر قرار نمی دهد، جراحی انجام نمی شود.
درمان دندان نیش نهفته
درمان دندانهای نهفته از درمانهای دشوار و طولانی ارتودنسی میباشد بخصوص دندان نیش نهفته در کام.
ترتیب درمان به این صورت است که بعد از شروع درمان ارتودنسی ثابت و آماده سازی قوس دندانی جراحی انجام میشود و روی دندان باز شده و اتچمنت به دندان بانتد میشو و بتدریج دندان به محل صحیح هدایت میشود.
درمان دندان های نهفته با ارتودنسی
روشهایی برای درمان دندانهای نهفته با استفاده از ارتودنسی وجود دارد که بسیار مفید، موثر و ایمن هستند.
متخصصان ارتودنسی با تجربه میتوانند از بریسهای فلزی یا ارتودنسی سرامیکی برای درمان دندانهای نهفته استفاده کنند. این روش تحت نظارت و هدایت متخصص ارتودنسی انجام میشود.
یکی از روشهای درمانی، انجام جراحی ساده برای باز کردن لثه و خارج کردن قطعه کوچکی از دندان است. سپس یک حلقه کوچک به دندان متصل میشود و از طریق یک زنجیره کوچک به سیمهای بریس متصل میشود. با استفاده از کش ثابت زنجیره، دندان به آرامی از موقعیت نهفته خارج شده و در مکان جدیدی قرار میگیرد.
بعد از رسیدن دندان به موقعیت مناسب، میتوان از درمان با ارتودنسی برای تنظیم دندان به شکل صحیح استفاده کرد.
جراحی دندان عقل درگیر با عصب چگونه انجام میشود؟
نحوه انجام جراحی دندان نهفته
دندانپزشک ابتدا یک برش به لثه می زند و هر گونه استخوان که باعث عدم دسترسی به دندان است را بر می دارد. سپس خود دندان نهفته بیرون آورده می شود و در آخر برش لثه به کمک بخیه بسته می شود. سپس جای خالی دندان برداشته شده با گاز پوشانده می شود.
اگر دندان بزرگ باشد و نتوان با جراحی به راحتی آن را خارج کرد و یا زاویه دندان به صورتی نباشد که جراح دندانپزشک به راحتی به آن دسترسی نداشته باشد، دندانپزشک از مته های مخصوصی برای تکه تکه دندان استفاده می کنند، سپس دندان را خارج می کند.
در صورتی که دندان عقل خراب باشد و یا دهان و دندان بیماری خاصی داشته باشند، جراحی دندان نهفته به تاخیر می افتد. در این صورت دندانپزشک با تجویز دارو و درمان بیماری، ابتدا عفونت را درمان می کند و بعد از گذشت 7 الی 10 روز جراحی صورت می گیرد.
نکات مهم پس از جراحی دندان نهفته
بعد از جراحی دندان عقل نهفته یا دندان نیش نهفته اندکی خونریزی طبیعی است. جراح با قرار دادن پانسمان این خونریزی را کنترل می کند. ورم صورت نیز ممکن است تا 72 ساعت ادامه داشته باشد که به مرور کاهش می یابد. مصرف به موقع داروها و دهانشویه تجویز شده به بهبود هر چه سریع تر کمک می کند.
عوارض جراحی دندان نهفته چیست؟
جراحی دندان عقل نهته یا دندان نیش عمل رایجی است که اگر توسط بهترین جراح دهان و دندان انجام شود هیچ گونه خطر و عوارض جدی وجود نخواهد داشت. عوارضی مانند ورم، درد یا کمی خونریزی بعد از این جراحی طبیعی است. اما اگر جراح در کار خود مهارت نداشته باشد، عوارض زیر مشاهده خواهد شد:
- عفونت بعد از جراحی دندان؛
- آسیب دیدن دندان های دیگر حین جراحی؛
- درد ناشی از عفونت؛
- بی حس شدن لب و یا زبان به دلیل آسیب دیدن عصب؛
- خشک شدن فک و گرفتگی
برای درمان نهفتگی دندان و جراحی آن، مراجعه به یک دندانپزشک خوب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
مراقبت های بعد از جراحی و کشیدن دندان به چه صورت است؟
مراقبتهای پس از جراحی دندان های نهفته
بعد از عمل جراحی دندان نکات زیر را رعایت کنید:
- ا یک ساعت بعد از عمل پانسمان را محکم فشار دهید تا از لخته شدن خون جلوگیری شود؛
- پانمسان را خیلی زود عوض نکنید. مدت نگهداری هر پانسمان باید حداقل 30 دقیقه باشد؛
- به مدت 24 ساعت از شست و شوی دهان خودداری کنید.
- با دهانشویه ای که پزشک تجویز کرده حداقل 24 ساعت دهان را شست و شو دهید؛
- از انجام فعالیت های بدنی سنگین خودداری کنید و در منزل استراحت کنید تا بهبود یابید؛
- از نوشیدنی ها و غذاهای داغ تا 1 روز بعد از عمل خودداری کنید.
مراقبت های لازم بعد از جراحی دندان عقل چیست؟ چگونه درد و خونریزی پس از آن را کنترل کنیم؟در ادامه با ما همراه باشید
سوالات متداول
برای تعیین هزینه جراحی دندان عقل یا نیش باید ابتدا دندانپزشک وضعیت دندان نهفته و همچنین دندان های مجاور را بررسی کند. به همین دلیل بهتر است برای اطلاع از هزینه به متخصص مراجعه کنید تا معاینه شوید.
آستانه درد در افراد مختلف متفاوت است و هر عملی ممکن است با درد همراه باشد. اما جراحی دندان عمل سخت و دشواری نیست و درد غیرقابل تحملی ندارد. با مصرف مسکن های تجویز شده می توان درد آن را کنترل کرد.
درمان دندان های نهفته بسیار مهم است. درمان نکردن آنها میتواند باعث مشکلات دندانی مختلفی شود. مشکلاتی از جمله آبسه، درد لثه، التهاب یا تورم، پوسیدگی پریودنتال، و عفونت لثه، و همچنین درد فک یا دندان، مشکل در جویدن، گاز گرفتن یا بلع، و سردرد. دندان نهفته لزوماً نیازی به برداشتن ندارد: راهکارهای ارتودنسی می توانند به درست قرار دادن دندان ها در موقعیت صحیح خود کمک کنند.
لزوما خیر. مراقبت های ارتودنسی با نظارت دقیق می تواند دندان نهفته را بدون کشیدن/ برداشتن در موقعیت صحیح خود قرار دهد. دندان های نهفته شیری ممکن است برداشته شوند، زیرا به هر حال می ریزند، اما یک متخصص ارتودنسی، دندان های نهفته بالغ شما را ارزیابی میکند تا ببیند آیا راهی برای نجات آن ها وجود دارد یا خیر.
در صورتی که تعداد زیادی دندان در دهان شما وجود داشته باشد که باعث نهفته شدن برخی از دندانها شوند، ممکن است نیاز باشد دندانهای اضافی برداشته شوند تا فضای کافی برای تعداد مناسب دندانها ایجاد شود و از ایجاد شلوغی بیش از حد جلوگیری شود.
کلام آخر
در این مطلب به بررسی نهفتگی دندان، علل بروز این مشکل و عوارض آن پرداختیم و متوجه شدیم که دندان نهفته چیست و چه عوارضی دارد و دندان عقل و دندان نیش بیش از سایر دندان ها ممکن است که با مشکل نهفتگی مواجه شوند. جراحی توسط بهترین دندانپزشک راه درمان این مشکل خواهد بود.
2 دیدگاه در ”دندان نهفته چیست و چه عوارضی دارد؟“