پوسیدگی دندان در ارتودنسی – پیشگیری و درمان

پوسیدگی دندان در ارتودنسی – پیشگیری و درمان آن چیست؟ پوسیدگی دندان در ارتودنسی مشکلی است که حین درمان با ارتودنسی به وجود‌ می‌آید. هنگامی که ارتودنسی انجام‌ می‌شود، جهت و شکل دندان‌ها تغییر‌ می‌کند و این شرایط‌ می‌تواند منجر به تغییر محیط دهان و بهبود شرایط برای رشد باکتری‌ها شود. این باکتری‌ها‌ می‌توانند به سطح دندان‌ها چسبیده و پوسیدگی ایجاد کنند.

در این مقاله ضمن بررسی پوسیدگی دندان در ارتودنسی، عوامل و علائم پوسیدگی دندان در ارتودنسی را مورد بررسی قرار‌ می‌دهیم.

آیا پوسیدگی دندان در ارتودنسی شایع است؟

پوسیدگی دندان در ارتودنسی یک بیماری مزمن و پیشرفته در دندان هاست که به واسطه فرآیند تخریب و آسیب به ساختار دندان‌ها در حین یا بعد از ارتودنسی ایجاد‌ می‌شود.

این بیماری ناشی از ترکیب عوامل مختلفی است که شامل تجمع باکتری‌ها، اسید‌های تولید شده توسط باکتری‌ها و تاثیر عوامل محیطی مانند تغذیه نامناسب و عدم رعایت بهداشت دهان است. انواع پوسیدگی دندان شامل تخریب لایه‌های مختلف دندان مثل لایه مینایی (مینا)، لایه دندانی (دنتین) و به صورت پیشرفته‌تر ممکن است به لایه عصبی دندان (پالپ) نیز گسترش یابد. این موضوع‌ می‌تواند به درد و حساسیت، عفونت دندان و در برخی از موارد به از دست دادن دندان منجر شود.

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در ارتودنسی مهم است که به بهداشت دهانی خود توجه کنید و دندان‌ها و براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی را به طور منظم و با دقت تمیز کنید. استفاده از مسواک نرم و کشیدن نخ دندان‌ می‌تواند به کاهش تجمع غذا و باکتری‌ها در قسمت‌های مختلف دهان کمک کند. همچنین، رعایت رژیم غذایی سالم و محدودیت در مصرف غذاهای شیرین و با قند بالا نیز‌ می‌تواند در کاهش خطر پوسیدگی دندان در ارتودنسی موثر باشد.

عوامل پوسیدگی دندان در ارتودنسی چیست؟

همیشه قبل از نصب بریس های ارتودنسی، اقدامات لازم برای رفع انواع پوسیدگی های دندان انجام می شود تا در حین ارتودنسی کمترین مشکل برا فرد پیش بیاید. اما چون مدت زمان ارتودنسی طولانی است، قرار گرفتن بریس در مدت طولانی ممکن است باعث پوسیدگی دندان شود که دلایل آن را در ادامه بررسی کرده ایم.

برخی از عواملی که‌ می‌توانند به پوسیدگی دندان در ارتودنسی منجر شوند، عبارتند از:

۱. دسترسی محدود به بخش‌های مختلف دهان

 براکت‌های ارتودنسی‌ می‌توانند دسترسی به برخی از مناطق دهان را محدود کنند. این محدودیت دسترسی، سبب دشوارتر شدن روند پاکسازی این بخش‌ها می شود و در نتیجه، باعث ایجاد تجمع غذا و باکتری در این مناطق می‌گردد.

۲. تغییرات در رژیم غذایی

 در طول درمان ارتودنسی ممکن است رژیم غذایی شما بر اساس دستورات دندانپزشک تغییر کند. مصرف بیش از حد غذاهای شیرین و قندی‌ می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.

۳. عدم رعایت دستورات دندانپزشک

در روند انجام ارتودنسی، دندانپزشک راهکارها و دستورالعمل‌هایی را برای کمک به حفظ سلامت دندان‌ها به شما ارائه می‌دهد. عدم رعایت این دستورات، ممکن است سبب وارد شدن آسیب به دندان‌ها و پوسیدگی آن‌ها شود.

علائم پوسیدگی دندان در ارتودنسی

علائم پوسیدگی دندان در ارتودنسی ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و بستگی به شدت و مرحله پوسیدگی دارد.

علائم پوسیدگی دندان در ارتودنسی شامل موارد زیر است:

۱. درد دندان

اگر دندان‌هایی که درمان ارتودنسی روی آن‌ها انجام‌ می‌شود دچار پوسیدگی شوند، ممکن است درد و تحریک در این مناطق احساس شود. احساس درد در پوسیدگی دندان بسیار رایج است. وقتی پوسیدگی در دندان رخ‌ می‌دهد، لایه‌های خارجی دندان که شامل مینای دندان است، تخریب شده و باکتری‌ها و اسید‌های تولید شده توسط آن‌ها به لایه داخلی دندان که شامل لایه های مختلف است، نفوذ‌ می‌کنند. این موضوع باعث تحریک عصب دندان شده و احساس درد را به وجود‌ می‌آورد.

درد پوسیدگی دندان ممکن است حاد یا مزمن باشد. درد حاد معمولا به صورت لحظه‌ای احساس‌ می‌شود و در واکنش به تحریک‌هایی مانند خوردن یا نوشیدن غذاهای گرم، سرد، شیرین یا ترش تشدید می‌شود. درد مزمن نیز به صورت مداوم یا تکراری در طول روز احساس می‌شود.

۲. حساسیت

پوسیدگی دندان‌ می‌تواند باعث حساسیت دندان به غذاهای گرم یا سرد و طعم‌های ترش و شیرین شود. لایه دندان شامل مجراهای کوچک حساس است این مجراها به طور مستقیم به عصب دندان متصل هستند و وقتی باکتری‌ها یا اسیدها به آن‌ها نفوذ‌ می‌کنند، عصب را تحریک کرده و حساسیت ایجاد‌ می‌کنند.

۳. تغییر رنگ دندان

در پوسیدگی دندان، تغییر رنگ دندان به دلیل آسیب و تخریب کیفیت دندان اتفاق می‌افتد. در ابتدا، لایه بیرونی دندان آسیب می‌بیند و این روند، قابل بازگشت نیست. بخش‌های دیگر تشکیل‌دهنده دندان که شامل عاج است، به تدریج کاهش می‌یابد. در حین این فرآیند، زمینه‌ای برای تغییر رنگ دندان ایجاد می‌شود. این عوامل ممکن است شامل تغییر رنگ دندان به زرد، قهوه‌ای، سیاه یا حتی سفید باشد.

به طور کلی، دلایل تغییر رنگ در پوسیدگی دندان شامل موارد زیر می‌شود:

1. تجمع سریع باکتری‌ها در دندان آسیب دیده.
2. نفوذ لایه‌های درونی به عاج دندان که به علت ضعف ساختار دندان از بیرون، ایجاد می‌شود.
3. اکسیداسیون مواد مغذی در لایه پوسیده دندان.
4. استفاده از مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگ‌دار برای مدت زمان طولانی که می‌تواند رنگ دندان را تغییر دهد.

تغییر رنگ دندان می‌تواند به شکل موقت یا دائمی باشد و در برخی موارد ممکن است احتیاج به روش‌های کاشت دندان یا اجرای پروتز دندانی داشته باشد. به همین دلیل، حفظ بهداشت منظم دهان و دندان و مراقبت از آن‌ها به عنوان یک راهکار مهم برای جلوگیری از پوسیدگی و تغییر رنگ دندان محسوب می‌شود.

دلیل زرد شدن دندان در ارتودنسی

۴. شکستگی دندان

در صورت پوسیدگی شدید، دندان ممکن است شکسته شود یا قسمتی از آن شکافته شود. شکستگی دندان بر اثر پوسیدگی دندان به علت ضعف ساختار دندان و تخریب بافت دندان رخ می‌دهد. پوسیدگی دندان، یک فرآیند تخریبی است که به واسطه باکتری‌ها و تولید اسید توسط آن‌ها، بافت سخت دندان را تخریب می‌کند. این بافت شامل لایه‌های مینایی و داخلی دندان است.

۵. بوی بد دهان

 پوسیدگی یا عفونت دندان می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. این بوی بد معمولا ناشی از باکتری‌های موثر در پوسیدگی دندان است. این باکتری‌ها باقیمانده غذا را تجزیه می‌کنند و در نهایت اسید تولید می‌کنند. این اسید باعث خراشیده شدن لایه مینای دندان می‌شود و به پوسیدگی دندان منجر می‌شود.

باقیمانده غذا در داخل دهان و فرآیند تجزیه آن‌ها منجر به تولید اسید می‌شود. اسیدهای تولید شده ضمن ایجاد خراشیدگی در مینای دندان، می‌توانند باعث ازبین رفتن باکتری‌های مفید در دهان فرد شوند.

ریتینر ثابت یا متحرک؟ مزایا و معایب

در این مقاله علاوه بر پاسخ به این سؤالات، انواع مختلف ریتنر را به شما معرفی کرده و در انتخاب یک ریتینر خوب به شما کمک می‌کنیم. پیشنهاد می‌کنیم که تا انتها با ما همراه باشید.

مراحل پوسیده شده دندان

پوسیدگی دندان از طریق مراحل زیر اتفاق می‌افتد:

• تشکیل پلاک: باکتری‌ها در دهان تجمع می کنند و روی سطح دندان تشکیل پلاک می‌دهند.
• تخریب مینای دندان: باکتری‌ها با مصرف قند و نمک‌ها تولید اسیدها را آغاز می‌کنند، که باعث تخریب لایه‌های بیرونی مینای دندان می‌شوند.
• نفوذ به لایه داخلی: اگر پوسیدگی ادامه یابد، باکتری‌ها و اسیدها وارد لایه داخلی دندان یعنی لایه عصبی دندان می‌شوند. این مشکل، باعث ایجاد حساسیت و درد در دندان می‌شود. این فرآیند می‌تواند به شکستگی دندان منجر شود.

شکستگی دندان در پوسیدگی دندان ممکن است به علت ضعف و تخریب بافت دندان یا وارد شدن ضربه به دندان رخ دهد. همچنین، به علت ضعف ساختار دندان ناشی از پوسیدگی، دندان ممکن است در برابر فشارهای معمولی ضعیف شود و در نتیجه شکسته شود.

پوسیدگی دندان بعد از ارتودنسی

پوسیدگی دندان بعد از ارتودنسی می‌تواند به علت برخی عوامل بیماری‌زا و تغییرات در دهان رخ دهد.

در زیر برخی از عوامل احتمالی را بررسی می‌کنیم:

عدم رعایت دستورات دندانپزشک

 پس از ارتودنسی باید دستورات دندانپزشک به طور کامل رعایت شود؛ از جمله ممنوعیت مصرف غذاهای سخت، مصرف قند و نوشیدنی‌های دارای قند زیاد و تمیز کردن صحیح دندان‌ها و تجهیزات ارتودنسی. عدم رعایت دستورات به منظور حفظ بهداشت دهان و جلوگیری از تشکیل پلاک می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود.

تغییر سطح نظافت

ارتودنسی می‌تواند باعث دشواری در دسترسی به برخی مناطق دهان شود. در نتیجه، برخی مناطق دهان که قبلا قابل دستیابی بودند، به خوبی تمیز نمی‌شوند و احتمال پوسیدگی در این مناطق افزایش می‌یابد.

تغییر در ترشح بزاق

 استفاده از درمان ارتودنسی برای از بین بردن ناهنجاری‌های دندان‌ می‌تواند باعث تغییر در ترشح بزاق شود. کاهش ترشح بزاق‌ می‌تواند باعث کاهش قدرت بزاق در حفظ سلامت دهان و جلوگیری از رشد باکتری‌ها‌ می‌شود.

 افزایش مصرف نوشیدنی‌های شیرین

 بعضی افراد پس از ارتودنسی، به دلیل احساس درد یا به منظور خنک‌کردن دهان، به مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین‌ روی‌ می‌آورند. قند بیش از حد موجود در این نوشیدنی‌ها می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود.

 نظافت نامناسب ارتودنسی

 اگر هنگام درآوردن سیم‌های ارتودنسی یا شستشوی آن رعایت نکنید و این اقدام را به درستی انجام ندهید، پلاک و باکتری‌ها می‌توانند روی سطح ارتودنسی جمع شده و پوسیدگی را تسریع کنند.

برای پیشگیری از پوسیدگی دندان بعد از ارتودنسی، تمیز کردن صحیح طبق دستور دندان‌پزشک و ملاقات مرتب با دندان‌پزشک جهت ارتودنسی صورت پذیرد.

مراقبت بعد از ارتودنسی دندان

در این مقاله با ما همراه باشید تا لیست کامل مراقبت های ارتودنسی را با هم بررسی کنیم.

آیا ارتودنسی باعث پوسیدگی دندان‌ می‌‌شود؟

ارتودنسی به خودی خود دلیل مستقیمی برای پوسیدگی دندان نیست. اما کسانی که از ارتودنسی استفاده‌ می‌کنند، باید به نکات مراقبت‌ از دندان اهمیت بیشتری بدهند و به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنند. رعایت منظم بهداشت دهانی و استفاده از مسواک و نخ دندان حداقل دوبار در روز توصیه‌ می‌شود. مراقبت های ارتودنسی و سیم کشی دندان نیز‌ می‌تواند از تجمع رسوبات و پلاک در اطراف دندان‌ها پیشگیری کند.

عواملی مانند بهداشت دهانی نامناسب، مشکلات تغذیه نامناسب و مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین و دارای قند بالا و آسیب به لثه و بافت نرم آن‌ می‌تواند سبب پوسیدگی دندان در ارتودنسی شود. بنابراین، برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در طول ارتودنسی، باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنید و راهنمایی‌هایی که ارتودنتیست شما در این زمینه به شما‌‌ می‌دهد را رعایت کنید.

درمان پوسیدگی دندان حین ارتودنسی

در صورت بروز پوسیدگی دندان ها در حین ارتودنسی می توان برای درمان آن اقداماتی را انجام داد، اما به دلیل وجود براکت های ارتودنسی کمی شرایط دشوارتر خواهد بود. شاید لازم باشد تا متخصص، بخش کوچکی از براکت را بردارد. در اکثر مواقع متخصص ارتودنسی خود به درمان می پردازد تا درمان دندان پوسیده شده مشکلی برای براکت های دندانی ایجاد نکنند. در صورت نیاز بیمار را به دندانپزشک مربوطه ارجاع می دهد. پر کردن و عصب کشی دندان از روش های درمانی هستند که می توانند این مشکل را رفع کنند.

اقدامات مهم متخصص ارتودنسی پیش از درمان

دندانپزشک متخصص قبل از شروع درمان به خوبی وضعیت سلامت دهان و دندان شما را مورد بررسی قرار داده و در صورت وجود هر مشکلی قبل از شروع ارتودنسی به رفع این مشکلات می پردازند. به طور کلی این اقدامات پیش از درمان عبارتند از:

1. ترمیم پوسیدگی های دندانی: معمولا اکثر افرادی که به کلینیک ارتودنسی مراجعه می کنند، دچار دندان پوسیده هستند، زیرا کج بودن و نامرتبی دندان ها یکی از عوامل مهم پوسیدگی دندان ها می باشد. دندان پوسیده به مرور دچار عفونت شده و می تواند دندان را کاملا از بین ببرد.
2. درمان بیماری های لثه: انواع بیماری های لثه با تورم و التهاب خود می توانند روند ارتودنسی را با مشکلاتی رو به رو کنند. اگر به هر دلیل شما دچار این عارضه شدید، امکان دارد تا به متخصص پریودنتال ارجاع داده شوید.
3. جرم گیری دندان : جرم های دندانی می توانند به مرور بسیار خطرناک باشند و موجب پوسیده شدن دندان ها گردند. البته پیشرفت آن ها تنها به پوسیدگی ختم نشده و می تواند عوارض زیادی ایجاد کند. زمانی که براکت ها روی دندان ها قرار می گیرند، شرایط برای فعالیت پلاک های دندانی مساعدتر می شود، بنابراین همواره قبل از شروع درمان، جرم گیری انجام می شود.
4. کشیدن دندان: شلوغی دندان ها شرایط را برای فعالیت پلاک ها و جرم های دندانی راحت تر می کند. معمولا اگر دندان عقل نهفته و یا دندانی عفونی در دهان وجود داشته باشد، ارتودنتیست برای کشیدن آن اقدام خواهد کرد.

کشیدن دندان عقل

آیا همه دندان عقل دارند؟

آیا می توان پوسیدگی دندان را بعد از اتمام ارتودنسی درمان نمود؟

هیچگاه نباید در درمانی سهل انگاری داشته باشید. تمام مشکلات و بیماری ها به مرور زمان می توانند پیشرفت کنند و عوارض جدی تری را برایتان ایجاد نمایند. پوسیدگی دندان نیز استثنا نبوده و اگر برای درمان آن اقدامی به موقع انجام ندهید، به مرور با عفونت دندان و شاید از دست دادن دندان خود مواجه شوید. البته در صورتی که متخصص ارتودنسی خوب درمان را در دست داشته باشد، در جلسات مکرری که به کلینیک مراجعه می کنید، سلامت دندان ها و لثه را همواره ارزیابی کرده و اگر مشکلی وجود داشته باشد، سریعا برای رفع آن اقدامات لازم را انجام می دهند.

عصب کشی دندان عفونی

عصب کشی دندان عفونی چگونه انجام می شود؟

سوالات متداول

کلام پایانی

نظارت بر سلامت دندان‌ها هنگام استفاده از بریس بسیار مهم است. مراقب علائمی مانند حساسیت دندان، درد یا ناراحتی در حین گازگرفتن یا جویدن، لکه‌ها یا حفره‌های تیره روی دندان‌هایتان و لثه‌های متورم یا خونریزی باشید. معاینات منظم دندانپزشکی و معاینات حرفه‌ای برای تشخیص زودهنگام حفره‌ها ضروری است و باعث می‌شود تا پوسیدگی دندان‌های شما جلوگیری شود.

اکثر دندانپزشک ها و ارتودنتیست ها ترجیح می دهند پیش از آغاز درمان ارتودنسی تمام اقدامات دندانپزشکی لازم را انجام دهند. زیرا با قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها انجام دیگر فرایندهای ضروری دندانپزشکی اندکی دشوارتر خواهد شد. برای کم کردن طول درمان ارتودنسی، باز هم نیاز است به طور منظم برای پاکسازی دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید- هرچند تا زمان برداشتن براکت ها از روی دندان ها، ممکن است روش فرایند پاکسازی را تغییر دهد.

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان همیشه مهم بوده اند، اما در طول درمان با براکت ها از اهمیت ویژه ای برخوردارند. طی این دوره کشیدن نخ دندان اندکی دشوارتر است، اما سعی کنید روش های کشیدن درست نخ دندان را از ارتودنتیست خود یاد بگیرید! از آنجا که به طور منظم به ارتودنتیست مراجعه می کنید، مشکلات احتمالی شما به دقت پیگیری و درمان خواهند شد، هیچ مشکل دندانی نادیده گرفته نخواهد شد، به همین دلیل بعید است در طول زمان استفاده از براکت های ارتودنسی پوسیدگی دندان یا حفره های دندان پیشرفت کنند. با این حال، اگر این اتفاق رخ دهد، برای حل آن گام های درستی بر خواهیم داشت.

دریافت نوبت آنلاین تنها با چند کلیک ساده

اگر تمایل داشتید می‌توانید برای مشاوره و معاینه تخصصی، به کلینیک دکتر روشن طلب در تهران، رشت و اصفهان و استانبول مراجعه کنید. برای اینکار:

• روی دکمه دریافت نوبت مشاوره کلیک کنید
• نزدیک‌ترین مطب و بهترین تایم را برای جلسه مشاوره انتخاب کنید.
• در نهایت، زمان دقیق مشاوره، آدرس و اطلاعات برای شما پیامک خواهد شد.