روکش دندان، انواع روکش های دندان

روکش دندان کلاهکی از جنس فلز یا سرامیک و یا ترکیبی از هر دوی این هاست که بر روی دندان هایی که پوسته خارجی آن ها تخریب شده قرارداده می شود تا علاوه برحفظ دندان ها در برابر شکستن و ضربه نما و جلوه زیبایی را برای دندان ها به ارمغان می آورد.بنابراین طراحی روکش باید به شکلی باشد که عملکرد آن دقیقاً شبیه دندان خودتان باشد.

انواع روکش دندان

به طور کلی روکش های دندان با توجه به نوع ساختار و آلیاژ به کار برده شده به دو سه دسته اصلی تقسیم می شوند:

روکش های فلزی

روکش های فلزی همان طور که از نامشان مشخص است از آلیاژ فلز طراحی و ساخته شده اند که با توجه به نوع فلز به کار برده شده در ساختار آن به رنگ های زرد و یا سفید عرضه می شوند. روکش های فلزی از بهترین نوع روکش ها محسوب می شوند و نسبت به روکش های رایج  از مقاومت بیشتری در برابر ضربه دارند ما به دلیل اینکه ظاهری زیبایی ندارند مورد استقبال بسیاری از بیماران قرار نمی گیرند . در واقع یکی از معایب این دسته از روکش ها رنگ های آن هاست. این روکش ها از جنس فلزلتی نظیر پلاتینیوم، طلا، نیکل، کروم و … ساخته شده اند.

روکش فلزی ممکن است تماماً از جنس طلا و فلزات گران‌بها ساخته شده باشد و یا منظور از روکش تمام فلزی، روکش استیل باشد. روکش طلا استحکام زیادی دارد و هیچ نوع واکنش یا تحریکی برای لثه ایجاد نمی‌کند اما هزینه آن زیاد است.

روکش استیل که از آلیاژ استیل ساخته شده است از نظر استحکام و مقاومت بسیار خوب است اما از نظر زیبایی چندان جالب نیست چون کسی دوست ندارد دندان فلزی در دهان داشته باشد. روکش استیل ارزان‌ترین نوع روکش دندان است به همین خاطر بیشتر برای دندان‌های شیری کودکان یا به عنوان روکش دندان موقتی استفاده می‌شود. برخی افراد ممکن است به فلز این انواع روکش آلرژی داشته باشند.

روکش های سرامیکی

این نوع روکش ها از جنس نوعی چینی همانند پرسلن ساخته شده اند که در قیاس با روکش های ترکیبی به سبب اینکه بسیار طبیعی تر جلوه می دهند در بسیاری از مراکز دندانپزشکی ها مورد استفاده قرار می گیرند. سرامیک دندانپزشکی از مواد مقاومی ساخته می‌شود که هم از نظر زیبایی و هم از نظر استحکام قابل قبول باشد. روکش های تمام سرامیکی، هیچ بخش فلزی ندارند و تماماً از سرامیک ساخته می‌شوند. اما در اغلب در دندان های جلویی بیشار مورد استفاده قرار می گیرند و زیبایی منحصر به فردی را برای دندان ها به القا می کنند. چناچه شخصی به آلیاژهای فلزی حسایت داشته باشد این نوع روکش ها گزینه ایده آلی برای اینگونه افراد حساس به آلیاژ فلز محسوب می شوند. این نوع روکش ها همواره پس از معاینه دندانپزشک و یا متخصص ارتودنسی همرنگ دندان های مجاور انتخاب می شوند و بر خلاف دیگر روکش های فلزی به طور کامل با رنگ دندان های بیمار همخوانی دارند.

سرامیکی که برای ساخت روکش دندان استفاده می‌شود سفید رنگ است و می‌توانید رنگ آن را به هر صورتی که می‌خواهید انتخاب کنید. این نوع روکش دندان نیمه شفاف است یعنی بخشی از نور به داخل آن نفوذ می‌کند و بخشی از نور پراکنده می‌شود به همین علت شبیه مینای دندان به نظر می‌رسد.

سرامیکی که برای ساخت روکش دندان استفاده می‌شود سفید رنگ است و می‌توانید رنگ آن را به هر صورتی که می‌خواهید انتخاب کنید. این نوع روکش دندان نیمه شفاف است یعنی بخشی از نور به داخل آن نفوذ می‌کند و بخشی از نور پراکنده می‌شود به همین علت شبیه مینای دندان به نظر می‌رسد.

روکش سرامیکی متخلخل نیست و به راحتی تغییر رنگ پیدا نمی‌کند و از طرفی قابلیت پولیش دارد بنابراین از نظر زیبایی در دراز مدت، خیالتان راحت است. اگر چه مواد سرامیک دندانپزشکی امروزی بسیار بهتر از گذشته هستند اما باز هم روکش های تمام سرامیکی در مقایسه با روکش دندان فلزی و روکش سرامیکی فلزی استحکام کمتری دارند. به همین علت ممکن است برای دندان‌هایی که تحت فشار زیاد قرار دارند مناسب نباشد.

روکش‌های تمام سرامیکی برای چه افرادی مناسب است؟

روکش دندان سرامیکی فلزی

روکش دندان سرامیکی فلزی که به آن روکش سرامیک جوش خورده به فلز یا pfm پی اف ام هم گفته می‌شود در واقع یک اسکلت و قاب فلزی در هسته است که روی آن یک لایه سرامیک کشیده می‌شود تا هم زیبایی و هم استحکام داشته باشد. ساختار این نوع روکش ها به این صورت است که قسمت داخلی قالب و در واقع دور دندان را فلز پوشانیده و در قسمت خارجی روکشی از سرامیک ، زیبایی روکش را شامل می شود. فلز استفاده در قسمت داخلی در واقع استحکام دندان را در برابر شرایط محیطی از جمله ضربه افزایش می دهد.

اینگونه روکش ها به دلیل استفاده از فلز مرغوب از استحکام بسیار بیشتری در مقایسه با روکش های سرامیکی برخوردار بوده و به راحتی بر روی دندان ها فیت می شوند. در مقابل محاسن این نوع روکش ها لازم است تا معایب آن را نیز ذکر کنیم.این نوع روکش ها در مواردی که گلیز روکش آن از بین رفته باشدموجب سایش دندان مقابل می شود.احنمال اینکه این نوع روکش ها نرک بخورند و یا قسمت سرامیکی آن ها پریده باشد نیز وجود دارد که البته اگر این ترک ها و یا پریدگی روکش زیاد نباشد با کامپوزیت تعمیر و در صورتی که زیاد باشد با تعویض روکش فوقانی بازسازی می گردد. برای استفاده از روکش ها ضخامت بالاتری از دندان باید تراشیده شود.

هم روکش دندان سرامیکی و هم روکش سرامیکی فلزی ممکن است لب پر شود. اما روکش های سرامیکی فلزی دچار شکستگی نمی‌شوند چون اسکلت فلزی محکم دارند اما روکش های تمام سرامیکی ممکن است کامل بشکنند. در حالت عادی موضوع اهمیت ندارد اما برای افرادی که به علت ناهمراستایی و کجی دندان‌ها (مشکلات ارتودنسی) و یا دندان قروچه شدید فشار زیادی به دندان‌های خود وارد می‌کنند، این موضوع مهم‌تر است.

روکش سرامیکی فلزی بسیار محکم و مقاوم است بنابراین می‌توان برای دندان‌هایی که تحت فشار قرار دارند هم از آن استفاده کرد اما برای این که ساختار فلزی داخل آن باعث تیرگی رنگ روکش نشود، این انواع روکش شفافیت کمتری دارند بنابراین شباهت آن به دندان واقعی کمتر از روکش تمام سرامیکی است.

روکش دندان زیرکونیوم

این نوع روکش ها از زیر دسته روکش های سرامیکی به حساب می آید که توسط فریم های زیر کونیومی تقویت شده است. این نوع روکش ها از لحاظ ساختاری شباهت بسیار زیادی به روکش های ترکیبی دارند اما بجای استفاده از فلز در قسمت مرکزی از زیرکونیوم به رنگ سفید استفاده شده و از استحکام و مقاومت بسیار بیشتری در مقایسه با آلیاژهای فلزی برخوردار است. این نوع روکش ها به راحتی بر روی دندان ها فیت می شوند و از استحکام نسبتا بالایی برخوردار می باشد. زیبایی منحصر به فردی به دندان ها می بخشند اما از لحاظ قیمتی نیز ارزش بالاتری نسبت به روکش های دیگر د ارند.

بهترین نوع روکش ها روکش های فلزی از جنس طلا هستند اما زیبایی را شامل نمی شوند . در رتبه دوم روکش های زیرکونیومی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می باشند.

نتیجه

برای انتخاب نوع روکش حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید چرا که موقعیت دندان در دهان، عادات دهانی شما و وضعیت سلامت دهانتان در تعیین نوع روکش اهمیت دارند.