تحلیل لثه- علائم تا درمان آن

تحلیل لثه- علائم تا درمان آن چیست؟ تحلیل لثه یکی از شایع ترین بیماری های لثه (بیماری های پریودنتال) و ناشی از مشکلات بهداشت دهان و دندان است که باعث تحریک، قرمزی و التهاب لثه می شود. این مشکل علاوه بر این که ظاهر نامناسب و نازیبایی را برای لبخند فرد ایجاد می کند، دردناک نیزهست. تحلیل لثه می تواند باعث بروز بیماری های جدی تر لثه مانند ریزش دندان ها شود. البته یک متخصص خوب لثه می تواند درمان به موقع تحلیل لثه مانع از بروز مشکلات این چنینی شود. این مشکل اگرچه در میان بزرگسالان بیشتر مشاهده می شود اما می تواند نوجوانان را نیز درگیر کند. اگر می خواهید که بیشتر با این مشکل لثه آشنا شوید، با ما در این مطلب همراه باشید.

تحلیل لثه چیست؟

تحلیل لثه (Gingival Recession) یک مشکل شایع دندانپزشکی است که در آن لثه ها به تدریج پایین می روند. در نتیجه این بیماری دهان و دندان ریشه های دندان نمایان می شود و میان لثه و دندان شکافی به وجود می آید. این شکاف محل تجمع باکتری می شود و باعث پوسیدگی و افتادن دندان می شود. تحلیل لثه اگر به موقع درمان نشود، می تواند باعث آسیب های جدی به بافت و استخوان های حامی دندان شود و از دست دادن دندان ها را به همراه داشته باشد.

علائم تحلیل لثه چیست؟

تشخیص تحلیل لثه برای بیمار کار دشواری است زیرا این مشکل پیشرونده است و به مرور و در طول چند سال اتفاق می افتد. به دلیل این که تغییرات لثه بر اثر تحلیل به کندی اتفاق می افتند، ممکن است فرد خیلی زود متوجه تحلیل رفتن لثه ها نشود. با مراجعه منظم به دندانپزشک می توان از سلامت لثه اطمینان پیدا کرد. اما می توان موارد زیر را مهم ترین نشانه های تحلیل لثه تلقی کرد:

• بلندتر به نظر رسیدن دندان ها نسبت به حالت استاندارد
• حساس شدن دندان
• شل شدن و لق شدن دندان ها
• به وجود آمدن فاصله بین دندان ها
• نمایان شدن ریشه دندان ها
• احساس زبری سطح دندان در قسمت خط لثه
• التهاب، قرمزی و ورم لثه ها
• پوسیدگی در ناحیه زیر خط لثه
• بوی بد دهان
• خونریزی لثه ها

علت بروز تحلیل لثه چیست؟

شایع ترین علت تحلیل لثه ، بهداشت ضعیف دهان است. در ادامه به بررسی علل تحلیل رفتن لثه اشاره خواهیم کرد:

ابتلا به بیماری های لثه

بیماری های پریودنتال ناشی از فعالیت باکتری ها در ناحیه لثه هستند و موجب از بین رفتن بافت لثه و استخوان های پشتیبان دندان ها می شوند.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

مسواک نزدن، عدم استفاده از نخ دندان، عدم استفاه از دهانشویه و مراقبت نکردن صحیح از دندان باعث می شود که باکتری ها میان دندان ها و زیر خط لثه تجمع کنند. این امر باعث تحلیل رفتن تدریجی لثه ها می شود.

با شدت مسواک زدن

بیش از حد مسواک زدن دندان ها یا به شدت مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باعث می شود که مینای دندان دچار آسیب شود و به مرور تحلیل لثه به وجود آید.

مراجعه نکردن منظم به دندانپزشک

گاهی با وجود این که فرد مسواک می زند، از نخ دندان استفاده می کند و به صورت روزانه دهان خود را شست و شو می کند اما همچنان باکتری هایی در قسمت هایی از دهان او تجمع می کنند که فرد قادر به مشاهده آن ها نیست. این باکتری ها باعث آسیب دیدن دندان و لثه می شوند. مراجعه منظم به بهترین دندانپزشک و چکاپ دندان ها هر 3 تا 6 ماه یک بار به جلوگیری از بروز مشکلات لثه کمک بسزایی می کند.

دندان قروچه

براکسیسم یا دندان قروچه با وارد آوردن فشار زیاد به دندان ها باعث بروز تحلیل لثه به مرور زمان می شود.

نامرتب بودن دندان ها و کج بودن آن ها

اگر دندان ها در زمان بسته شدن دهان به طور کامل و یکنواخت روی هم قرار نگیرند، به لثه ها و استخوان فک فشار زیاد و نامناسب وارد می شود. این فشار غیریکنواخت باعث تحلیل لثه ها می شود.

استفاده از بریج یا دندان مصنوعی

روکش های دندان یا بریج که جایگزین دندان از دست رفته می شوند، باعث فشار آمدن به لثه و تخریب آن ها می شوند. این فشار باعث تحلیل لثه به مرور زمان می شود. به همین دلیل است که اکثر متخصصان ایمپلنت دندان را گزینه مناسبی به جای دندان از دست رفته می دانند زیرا موجب تحلیل لثه نمی شود.

مصرف دخانیات

مصرف محصولات تنباکو و دخانیات آسیبی جدی به مخاط دهان وارد می کند و با تحلیل لثه به مرور زمان همراه است.

استفاده از پیرسینگ لب یا پیرسینگ زبان

جواهراتی که روی لب یا زبان قرار داده می شود در داخل دهان با لثه برخورد دارد و همین امر باعث التهاب لثه می شود. این جواهرات باعث ساییده شدن بافت لثه به مرور زمان و تحلیل آن ها می شوند.

ژنتیک

برخی از افراد با وجود مراقبت صحیح از دندان و رعایت بهداشت دهان و دندان به دلایل ژنتیکی دچار بیماری های لثه از جمله تحلیل رفتن لثه ها می شوند.

دیگر دلایل شایع تحلیل رفتن لثه ها

تحلیل لثه شایع است و ممکن است در هر فردی اتفاق بیوفتد. برخی از عواملی که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد عبارتند از :

• بالا رفتن سن
• خشکی دهان
• سوء تغذیه
• کمبود ویتامین C
• ابتلا به بیماری های خاص مانند سرطان خون، ایدز و اچ آی وی
• مصرف برخی از داروها مانند فنیتوئین برای درمان صرع و تشنج، دارو های مخصوص فشار خون بالا و یا سایر بیماری ها و دارو ها
• تغییرات هورمونی مانند بارداری، دوران قاعدگی و یا استفاده از قرص های ضد بارداری

با رسیدگی مناسب به بهداشت دهان و دندان و مراجعه به یک متخصص خوب لثه می توان تا حد بسیار زیادی مانع از تحلیل لثه شد.

پلاک دندان چگونه باعث تحلیل لثه می شود؟

پلاک دندان (Dental Plaque) لایه ای نازک و چسبناک است که از میلیون ها باکتری تشکیل شده است. این باکتری ها به سطح دندان ها می چسبند و در صورتی که بهداشت دهان رعایت نشود، شروع به تخریب دندان ها می کنند. پلاک ها به مرور به محل تغذیه باکتری ها تبدیل می شوندو باعث جمع آوری این عامل مخرب دندان ها تبدیل می شود. پلاک ها هر چه قدیمی تر شوند، سخت تر از دندان ها جدا می شوند و آسیب رساندن آن ها به دندان بیشتر می شود.

در صورتی که میزان پلاک های روی دندان بیشتر شود، لثه بیشتر تحلیل می رود. با گذشت زمان لثه ها متورم و قرمز شده و به راحتی خونریزی می کنند و به دنبال آن دندان ها پوسیده می شوند.

تحلیل لثه چه عوارضی دارد؟

در صورتی که لثه درمان نشود، منجر به بیماری های جدی لثه می خواهد شد. این بیماری ها به بافت های زیرین و استخوان می روندو ممکن است در صورت ادامه پیدا کردن این روند، باعث ریزش دندان فرد شوند.

التهاب مزمن لثه با برخی از بیماری سیستمیک مانند بیماری تنفسی، دیابت، بیماری کرونر، سکته مغزی و روماتیسم همراه است. برخی از تحقیقات نشان می دهد که باکتری هایی که عامل ایجاد تحلیل لثه هستند می توانند بر قلب و ریه ها و سایر بخش های بدن تاثیر بگذارند.

راه های جلوگیری از تحلیل رفتن لثه

به کمک راه های زیر می توان مانع از تحلیل رفتن لثه ها به مرور زمان شد:

حفظ بهداشت دهان و دندان

برای حفاظت از دندان ها و لثه ها باید روزانه حداقل دو بار دندان ها را مسواک زد و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کرد. با این وجود بهتر است بعد از هر وعده غذایی یا میان وعده، همانطور که بسیاری از دندانپزشکان توصیه می کنند، مسواک زده شود. زدن نخ دندان قبل از مسواک می تواند امکان تمیز تر شدن دندان ها را بالا ببرد.

مراجعه مرتب به دندانپزشک

برای حفظ سلامت دندان ها و جلوگیری از بروز بیماری های لثه باید هر 3 الی 6 ماه یک بار به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه نمایید تا پزشک با تشخیص سریع و به موقع، مانع از پیشروی تحلیل لثه ها شود.

کنترل بیماری های عامل تحلیل لثه

در صورتی که به بیماری هایی مانند دیابت مبتلا هستید باید رژیم غذایی سالمی داشته و قند خون خود را حفظ نمایند و با مصرف داروهای مناسب مانع از بروز بیماری های لثه از جمله تحلیل رفتن آن شوید.

قطع مصرف دخانیات

اگر سیگار، قلیان و دیگر دخانیات را مصرف می کنید، در اسرع وقت مصرف آن را قطع کنید.

دنبال کردن رژیم غذایی متعادل

رژیم متعادل و سالم و عدم مصرف غذاهای مخرب دندان به حفظ سلامت لثه و دندان کمک می کند. عادت های نادرست را کنار بگذارید.

درمان تحلیل لثه

درمان سریع تحلیل لثه و مراجعه هر چه زودتر به دندانپزشک، از پیشرفت آن جلوگیری می کند و مانع از ریزش دندان و جدی شدن بیماری می شود. اگر تحلیل رفتگی لثه جزئی و خفیف باشد، متخصص دندانپزشک با تمیز کردن کامل ناحیه آسیب دیده، تحلیل لثه را درمان می کند و مانع از پیشروی آن می شود. در حین تمیز کردن منطقه آسیب دیده، باکتری‌هایی که در ناحیه خالی بین دندان لثه جمع شده اند، از بین می روند. اگر تحلیل لثه ها عمقی و اساسی باشد و دندانپزشک تشخیص دهد که احتمال افتادن دندان وجود دارد، برای درمان گزینه جراحی لثه توصیه می شود.

درمان تحلیل لثه : عقب نشینی لثه چگونه درمان می‌شود؟

(برای درمان تحلیل رفتن لثه با توجه به شدت بیماری روش‌ها و درمان‌های متفاوتی وجود دارد)

پس از تشخیص تحلیل رفتن و عقب‌نشینی لثه توسط پریودنتیست (دندانپزشک متخصص لثه)، می‌توان بهترین روش درمانی را برای حفظ لثه و بافت‌ها دندان تعیین کرد. در ابتدای درمان ممکن است برای کاهش التهاب و کاهش فعالیت‌های باکتریایی روی سطوح لثه‌ها برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز شود. یک دندانپزشک متخصص لثه در طول درمان ممکن است از داروهای زیر برای کمتر کردن علائم و نشانه‌های تحلیل لثه استفاده کند.

• ژل آنتی بیوتیک موضعی
• نوارهای ضد عفونی کننده لثه
• دهانشویه‌های ضد میکروبی
• سرکوب کننده‌های آنزیم‌های تغذیه کننده باکتری‌ها

ممکن است با استفاده از همین دارو‌ها و با روش دارو درمانی و بهبود و ارتقا سطح بهداشت دهان و دندان تحلیل لثه درمان شود. در مواردی که تحلیل لثه شدید است و با این روش‌ها به شکل کامل درمان انجام نمی‌شود، دندانپزشک متخصص پریو ممکن است برای مراقبت از دندان‌ها و درمان تحلیل لثه و بازگردانی عقب نشینی لثه به مکان طبیعی خود، جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی به بیمار پیشنهاد دهد.

جراحی برای درمان تحلیل لثه

در موارد شدید تحلیل لثه که در آن لثه به مقدار زیادی عقب نشینی کرده است، ممکن است پریودنتسیت تصمیم به جراحی لثه بگیرد. به شکل کلی دو گزینه جراحی پیش روی بیمار قرار دارد که عبارتند از

1. جراحی فلپ
2. پیوند لثه

جراحی فلپ

جراحی فلپ یک درمان تهاجمی است که در صورتی که سایر روش‌های درمانی برای درمان تحلیل لثه جواب ندهند، برای ریشه کن کردن بیماری تحلیل لثه از آن استفاده می‌شود. در این جراحی، پریودنتیست به شکل عمیقی بافت‌های لثه را تمیز می‌کند. در این درمان لثه‌ها از شر جرم و باکتری در بافت خود خلاص می‌شوند. در انجام این جراحی پریودنتیست‌ها لثه‌ها را از دندان‌ها جدا کرده بالا می‌آورند و پس از تمیز کردن بافت‌های زیر آن‌ها مجدداً لثه‌ها را در مکان قبلی خود بخیه می‌زنند.

پیوند لثه

در جراحی پیوند لثه ، هدف احیای بافت لثه است. در این شکل از درمان پریودنتیست یک تکه‌ای کوچک از بافت لثه را به منظور کمک به رشد مجدد لثه‌‌ها در مکانی که دچار تحلیل لثه شده است، پیوند می‌زند. این عمل نیاز به همکاری زیاد بیمار با درماننگر و جراح خود دارد و در صورتی که مراقبت‌های بهداشتی مناسب دهان و دندان نباشد، این عمل شکست می‌خورد.

انواع پیوند لثه

پیوند لثه به رشد بافت لثه کمک می‌کند. یکی از مزایای عمده این روش این است که می‌تواند ریشه دندان را از پوسیدگی حفظ کند. مزیت دیگر این روش، بهبود ظاهر دندان‌ها است. انواع مختلفی از جراحی پیوند لثه انجام می‌شود، که عبارتند از:

پیوند آزاد بافت لثه:
این نوع از جراحی پیوند شامل استفاده از بافت کام است. در این روش، بافت پیوندی به‌طور مستقیم از کام گرفته‌شده و به منطقه تحت درمان پیوند می‌شود. این روش معمولاً برای افرادی استفاده می‌شود که دارای لثه نازک بوده و نیازمند بافت اضافی برای افزودن به لثه‌ها هستند.
پیوند بافت همبند:
این تکنیک متداول‌ترین روش برای درمان ریشه نمایان شده دندان است. در این روش بافت پیوندی از دو مکان گرفته می‌شود. معمولاً یک بافت پیوندی از کام گرفته می‌شود، علاوه بر آن، یک فلاپ از بافت همبند زیر اپی تلیال گرفته‌شده و در منطقه تحت درمان متصل می‌گردد.
پیوند پایه‌دار:
برخلاف استخراج بافت پیوندی از کام، در این روش، بافت پیوندی از بخش نزدیک به محل نیازمند پیوند گرفته می‌شود. فلاپ خاصی که در این عمل جراحی استفاده می‌شود، پایه نامیده می‌شود. پایه پیوندی به شیوه‌ای گرفته می‌شود که یکی از طرفین آن به محل خود متصل باقی می‌ماند. سپس، لثه به پایین کشیده می‌شود تا قسمت نمایان شده دندان را بپوشاند. این روش تنها در مواردی انجام می‌شود که مقدار کافی از بافت لثه وجود دارد.

مراقبت های بعد از درمان تحلیل لثه

• روزانه دو بار به آرامی مسواک بزنید. البته بهتر است بعد از هر وعده غذایی یا میان وعده مسواک بزنید.
• از یک مسواک نرم استفاده کنید و حداقل هر سه تا چهار ماه بعد از مصرف آن را جایگزین کنید.
• در صورت امکان از مسواک برقی استفاده کنید که ممکن است در از بین بردن پلاک مؤثر باشد.
• قبل از مسواک زدن از نخ دندان استفاده کنید. مسواک نمی تواند جرم های لابه لای دندان ها را از بین ببرد.
• برای کمک به کاهش پلاک بین دندان های خود از دهان شویه استفاده کنید.
• به طور منظم به دندانپزشکی مراجعه نمایید.
• سیگار نکشید.

سوالات متداول

کلام آخر

در این مطلب به طور کامل با مشکل تحلیل لثه آشنا شدیم و به علل بروز آن پرداختیم. فراموش نکنید که مراقبت صحیح از دندان ها و انتخاب یک دندانپزشک خوب برای مراجعه منظم و چکاپ می تواند مانع از تحلیل لثه و در پی آن از دست دادن دندان شود.

ویزیت آنلاین و رایگان

امکان طرح سوال و مشکل دندانپزشکی در واتس اپ و دریافت پاسخ

خیلی از مواقع پیش می‌آید که متوجه می‌شوید لثه شما دچار تغییراتی جدی شده است اما بنا به دلایلی از درمان آن چشم‌پوشی می‌کنید. کلینیک تخصصی پاسارگاد در راستای مسئولیت مدنی و پزشکی خود درباره ارتقا سلامت و بهداشت دهان و دندان اقدام به راه‌اندازی امکان ویزیت و مکالمه با پزشکان خود را در پیام‌رسان واتس‌اپ مهیا کرده است.

کلینیک دندانپزشکی پاسارگاد، قصد دارد به صورت آنلاین، اقدام به ویزیت رایگان مراجعانی کنند که نیازمند درمان تحلیل لثه خود بوده ولی امکان مراجعه حضوری ندارند. این ویزیت آنلاین، از طریق تماس تصویری و در اپلیکیشن واتس اپ صورت می‌گیرد. تعدادی از متقاضیان به صورت تخصصی و در یک فضای کاملاً دوستانه توسط دکتر روشن طلب ویزیت و معاینه خواهند شد.