انواع جراحی دندان عقل

انواع جراحی دندان عقل یکی از متداول‌ترین درمان‌های دندان‌پزشکی برای جلوگیری از درد دندان عقل یا خرابی دیگر دندان‌ها محسوب می‌شود. دندان‌های عقل که جزو آخرین دندان‌های دائمی هستند، در سنین 17 تا 25 سالگی رویش می‌یابند. ظاهر شدن دندان عقل در برخی بسیار عادی و معمولی اتفاق می‌افتد و در برخی به دلیل نبود فضای کافی داخل دهان به صورت نهفته، رشدی غیرطبیعی پیدا می‌کند. باتوجه به اینکه دندان عقل پس‌از رشد تمام دندان‌های دائمی رویش می‌یابد، فضای کمی از داخل فک برای آن باقی می‌ماند. معمولاً جراحی دندان عقل با کمک بی‌حسی یا با استفاده از آرام‌بخش انجام می‌گیرد، اما در برخی مواقع این جراحی با بیهوشی کامل همراه است. اغلب دندان‌پزشکان جراحی دندان عقل را به هر صورتی که انجام گیرد، به تمام افراد توصیه می‌کنند.

آشنایی با انواع دندان عقل

در مجموع در دهان هر انسان 4 دندان عقل وجود دارد، 2 دندان عقل در فک بالا و 2 دندان عقل در فک پایین که نحوه و میزان رشد آن‌ها در افراد مختلف متفاوت است. به دلیل تأخیر در رشد این دندان، در زمان رویش فضای کافی و مناسبی در فک وجود ندارد، به همین علت اغلب دندان عقل رشد کاملی پیدا نخواهد کرد. به‌طور کلی رویش دندان عقل به 3 شکل زیر انجام می‌شود:

• دندان عقل سالم و کامل: در صورتی که هیچ محدودیتی در فضای رشد دندان عقل وجود نداشته باشد، دندان عقل کاملاً طبیعی و سالم رویش می‌یابد. این دندان عقل مسلماً هیچ مشکلی برای بیمار به وجود نخواهد آورد، اما به دلیل قرار گرفتن در انتهای فک، بیمار باید دقت بیشتری در رعایت بهداشت آن داشته باشد.
• دندان عقل نهفته: اگر زمان طلایی رشد دندان عقل گذشته باشد و دندان کاملاً از لثه بیرون نیامده باشد تا همتراز دندان‌های کناری شود؛ دندان عقل رویش پیدا کرده، دندان عقل نهفته نام دارد. این دندان در طولانی مدت برای بیمار مشکلاتی ایجاد می‌کند که حتی ممکن است خود بیمار از آن‌ها مطلع نباشد. به همین علت اغلب دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند در سنین 25 تا 30 سالگی این دندان از دهان خارج شود؛ زیرا این دندان دارای یک کیسه رویشی است که در درازمدت ممکن است به تومور یا کیست تبدیل شود.
• دندان عقل نیمه نهفته: در صورتی که در مرحله رویش دندان عقل، تنها تاج دندان از لثه بیرون بزند و رشد دندان عقل کامل نشود، دندان عقل به صورت نیمه نهفته رشد می‌یابد. اگر دندان عقل نیمه نهفته باشد، به دلیل ایجاد فضای بین دندانی، ذرات غذا بین دندان و لثه باقی می‌مانند و به مرور زمان به سلولیت یا آبسه تبدیل می‌شوند. این مشکل به مرور دندان عقل و دندان‎های کناری آن‌ را تحت تأثیر قرار می‌دهد و سبب پوسیدگی آن‌ها می‌شود.

ضرورت انجام جراحی دندان عقل

امروزه جراحی دندان عقل به یکی از متداول‌ترین درمان‌های دندان‌پزشکی تبدیل شده است. موقعیت خاص دندان عقل معمولاً موجب خرابی و پوسیدگی دندان‌های کناری می‌شود، در نتیجه دندان‌پزشکان کشیدن دندان عقل را به بیماران توصیه می‌کنند. طلایی‌ترین زمان جراحی عقل زمانی است که هنوز این دندان آسیبی به دندان‌های مجاور خود نزده باشد. به‌طور کلی در موارد زیر ضرورت انجام انواع جراحی دندان عقل مشاهده می‌شود:

• در صورتی که دندان عقل با زاویه‌ای متفاوت نسبت به دندان کناری رشد یابد.
• دندان عقل با زاویه‌ای به سمت عقب دهان رشد کند.
• در صورتی که رشد عمودی مناسبی مانند سایر دندان‌های آسیاب داشته باشد؛ اما در داخل استخوان فک گیر کند و به‌طور کامل بیرون نیاید.
• اگر دندان عقل به‌طور کامل در استخوان فک گیر کند.
• در صورت ایجاد عفونت مکرر در قسمت عقب دندان عقل.
• دچار کیست (کیسه پر از مایع عفونت) شود.
• پوسیدگی گسترده‌ای داشته باشد.
• به دندان‎های مجاور آسیب برساند.
• سبب ایجاد بیماری‌های لثه شود و درد زیادی را ایجاد نماید.

جراحی دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین درمان‌های دندان‌پزشکی محسوب می‌شود. در صورتی که این دندان مورد جراحی قرار نگیرد، مشکلات جدی برای بیمار ایجاد خواهد کرد.

آشنایی با انواع جراحی دندان عقل

انواع جراحی دندان عقل باتوجه به قرارگیری و نحوه رویش آن در فک مشخص می‌شود؛ قرارگیری دندان عقل در فک به اشکال زیر اتفاق می‌افتد:

• نهفتگی افقی
• نهفتگی به سمت ناحیه عقب دهان
• نهفتگی مزیال (مزیوآنگولار)
• نهفتگی عمودی

دندان‌پزشک معمولاً باتوجه به نحوه قرارگیری دندان عقل از روش‌های مختلفی برای خارج کردن آن استفاده می‌کند. این جراحی به دو صورت زیر انجام می‌گیرد:

انواع جراحی دندان عقل

• جراحی دندان عقل نهفته: در این نوع جراحی برشی روی لثه و متناسب با شرایط دندان ایجاد می‌شود، سپس دندان‌پزشک دندان عقل را خرد کرده و تکه تکه خارج می‌کند. این جراحی همراه با بی‌حسی انجام می‌شود، بنابراین بیمار دردی حین جراحی احساس نمی‌کند. این جراحی بهتر است بین سنین 25 تا 30 سالگی انجام شود. دندان عقل نهفته دارای یک کیسه رویشی است، در صورت عدم جراحی این دندان، به مرور زمان این کیسه تبدیل به کیست یا تومور می‌شود.
• جراحی دندان عقل نیمه نهفته: در این جراحی معمولاً با استفاده از تکنیک‌های جراحی ارتودنسی (Oral and Maxillofacial Surgery) انجام می‌شود. در این روش جراحی، با کمک ابزار مخصوص دندان عقل نیمه نهفته خارج می‌شود. این جراحی با بی‌حسی موضعی بوده و البته متخصص برای کاهش درد داروهای ضد درد نیز برای بعد از جراحی تجویز می‌کند. اگر جراحی دندان عقل نیمه نهفته به تعویق بیفتد، احتمال پوسیدگی این دندان و دندان‌های مجاور آن زیاد می‌شود. از طرفی به دلیل ایجاد التهاب لثه و عفونت آن، دندان عقل نیمه نهفته باید هر چه سریع‌تر تحت جراحی قرار گیرد.

عفونت دندان عقل و درمان آن

پیشنهاد‌ می‌کنیم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

جراحی دندان عقل نهفته با لیزر

جراحی دندان عقل نهفته با استفاده از لیزر به عنوان یک روش نوین در این نوع جراحی محسوب می‌شود. در این روش، از دستگاه لیزر برای برش و برداشتن بافت‌های نرم لثه استفاده می‌کنند. به این صورت که پس از ایجاد برش در بافت‌های نرم با لیزر، دندان عقل نهفته با کمک ابزارهای جراحی مخصوص توسط دندان‌پزشک خارج می‌شود. به تازگی این روش به دلیل کاهش خونریزی، درد کمتر پس از جراحی و زمان بهبودی کوتاه‌تر، به عنوان یک روش جراحی جایگزین برای روش‌های قدیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.لازم به ذکر است که این شیوه جراحی توسط همه دندان‌پزشکان قابل اجرا نیست و تنها توسط متخصصینی که در زمینه جراحی با لیزر تخصص دارند، انجام می‌شود.

جراحی دندان عقل با بیهوشی

گاهی به دلیل شرایط خاص بیمار، دندان‌پزشک تشخیص می‌دهد که جراحی دندان عقل همراه با بیهوشی انجام شود. در این شرایط بیمار با استنشاق ماده بیهوشی آگاهی کامل خود را از دست می‌دهد و در این فاصله دندان‌پزشک با ایجاد برش روی لثه اقدام به خارج نمودن دندان عقل می‌نماید. لازم به ذکر است در طول جراحی بیمار هیچ دردی احساس نخواهد کرد و فشار خون، تنفس، دمای بدن و … توسط متخصص و تکنیسین‌ها کنترل می‌شود. پس‌ از جراحی دندان عقل با بیهوشی، بیمار تا لحظه هوشیاری به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود و تا زمان هوشیاری کامل، تحت نظر متخصص خواهد بود.

کشیدن دندان عفونی امکان پذیر است؟

آیا می دانید منظور از کشیدن دندان عفونی چیست؟

مراحل و چگونگی جراحی دندان عقل

جراحی دندان عقل با انجام بی‌حسی یا بیهوشی، به ‌عنوان یک جراحی سرپایی محسوب می‌شود، به این معنی که پس ‌از انجام جراحی بیمار می‌تواند مرخص شود و با توصیه‌های دندان‌پزشک به استراحت بپردازد. مراحل جراحی دندان عقل باتوجه به تشخیص دندان‌پزشک و شرایط بیمار با بی‌حسی یا بیهوشی کامل آغاز می‌شود. به‌طور کلی این مراحل عبارتند از:

• تزریق «نوکایین» به لثه در ناحیه جراحی جهت بی‌حسی موضعی یا استنشاق «گاز نیترو» جهت بیهوشی کامل.
• ایجاد برش در بافت لثه به جهت نمایان شدن استخوان دندان عقل.
• برداشتن استخوانی که دسترسی به ریشه را مشکل کرده است.
• خرد کردن استخوان دندان و بیرون آوردن تکه‌های آن.
• خارج نمودن ریشه دندان عقل با کمک ابزار مخصوص.
• در برخی موارد زدن بخیه جهت بهبودی سریع‌تر زخم.
• قرار دادن گاز استریل روی محل جراحی به جهت جلوگیری از خونریزی و کمک به ایجاد لخته خون.
• بیمارانی که تحت آرام‌بخش یا بیهوشی جراحی شده‌اند، پس از جراحی تا هوشیاری کامل به اتاق بهبودی (ریکاوری) منتقل می‌شوند.

کشیدن و جراحی دندان عقل نهفته

نکشیدن دندان عقل چه عوارضی به دنبال دارد؟

عدم جراحی دندان عقل عوارض خطرناکی برای بیمار به دنبال دارد، این عوارض عبارتند از:

• ایجاد عفونت: خارج نکردن دندان عقل سبب تجمع باکتری و بقایای غذا در کنار آن می‌شود و عفونت دندان را در پی دارد. عفونت باکتریایی که دندان عقل در این گونه مواقع به آن دچار می‌شود «پریکورونیت» نام دارد.
• عفونت استخوان فک در پی عفونت دندان
• جابه‌جایی دندان‌های کناری و از بین رفتن توازن آن‌ها با دیگر دندان‌ها
• تغییر در قالب صورت
• ایجاد کیست در ناحیه دندان عقل؛ این کیست موجب آسیب به بافت لثه و استخوان می‌گردد.
• فشار آوردن به دندان‌ها به سمت جلو و ناهموار کردن آن‌ها
• پوسیدگی و تخریب سایر دندان‌ها
• تخریب استخوان فک
• تغییر فرم لبخند
• ایجاد تورم و التهاب به دلیل فشار به دندان‌های کناری و در نتیجه بوی بد دهان

چه زمانی به جراحی دندان عقل نیاز می‌شود؟

دندان عقل به دلیل جایگاه خاصی که دارد، فضای کمی برای رویش پیدا می‌کند و در اغلب مواقع زودتر از دیگر دندان‌ها دچار پوسیدگی می‌شود. علاوه‌بر این مشکل در موارد زیر، کشیدن دندان عقل بسیار ضروری است:

• احساس درد شدید در ناحیه دندان عقل
• التهاب بافت نرم اطراف دندان عقل
• التهاب لثه در ناحیه دندان عقل
• پوسیدگی و شکستگی دندان‌های مجاور

مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل

چگونه درد و خونریزی پس از آن را کنترل کنیم؟در ادامه با ما همراه باشید

مزایای جراحی دندان عقل نهفته و نیمه نهفته

معمولاً زمانی که دندان عقل در حال کج شدن باشد یا در حال فشار به دندان‌های کناری باشد، دندان‌پزشک توصیه می‌کند دندان از دهان خارج شود. علاوه‌بر جلوگیری از التهاب پوسیدگی و عفونت دندان‌های دیگر، جراحی دندان عقل مزایای زیر را به همراه دارد:

• جلوگیری از فشردگی دندان‌ها و پوسیدگی‌ آن‌ها: حدود 44 درصد از دندان‌های عقل به‌صورت زاویه‌دار رشد می‌کنند و همین موضوع سبب ایجاد فشار به دندان‎های کناری می‌شود. رشد زاویه‌دار دندان عقل باعث رشد دندان به سمت ریشه دندان دیگر می‌گردد و فضایی برای باقی ماندن غذا و تجمع باکتری ایجاد می‌شود؛ این موضوع بروز پلاک‌های دندانی و پوسیدگی دندان‌ها را در پی دارد.
• کاهش هزینه‌ها در طولانی مدت: نگهداشتن دندان عقل به مرور سبب پوسیدگی دندان‌های کناری و همچنین وارد آمدن فشار به آن‌ها می‌شود. این موضوع در طولانی مدت، تعداد معاینات و درمان‌های دندان‌پزشکی را بیشتر می‌کند.
• مراقبت بهتر اصول بهداشتی: موقعیت دندان عقل به‌صورتی است که استفاده از مسواک و نخ دندان را کمی دشوار می‌کند. در صورت مسواک نزدن درست تجمع باکتری در ناحیه دندان عقل بیشتر می‌شود و عفونت، پوسیدگی، ایجاد حفره و بوی بد دهان را به دنبال دارد.
• جلوگیری از آسیب به دندان‌های مجاور: دندان عقل به دندان‌های کناری خود فشار وارد می‌آورد، این موضوع سبب ایجاد حفره، ساییدگی و زوال استخوان فک می‌گردد.
• جلوگیری از نامنظمی دندان‌ها: رشد دندان عقل با فشار زیادی به دندان‌های کناری همراه است، این موضوع سبب فشار به دندان‎ها و کج شدن یا روی هم افتادن دندان‌ها می‌شود؛ افرادی که فک کوچکی دارند، در اینگونه مواقع آسیب بیشتری می‌بینند. ناهماهنگی دندان‌ها زیبایی آن‌ها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند.

اقدامات لازم قبل و پس از انجام انواع جراحی دندان عقل

انجام جراحی دندان عقل مانند دیگر جراحی‌ها نیاز به مراقبت‌هایی قبل و پس از جراحی دارد. به‌طور کلی اقدامات لازم قبل از جراحی به شرح زیر است:

• اگر دارای بیماری زمینه‌ای مانند فشار خون بالا، مشکلات قلبی، پیوند اعضاء یا سکته مغزی هستید، حتماً دندان‌پزشک خود را از بیماری خود آگاه کنید.
• در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند «آسپرین» حدوداً 2 روز قبل از جراحی مصرف‌ را زیر نظر پزشک خود قطع نمایید.
• در صورت استفاده از دخانیات از حدود 3 روز قبل از جراحی دخانیات را کنار بگذارید.

لازم است بعد از جراحی دندان عقل نکات زیر را رعایت نمایید تا دوران نقاهت آرام‌تری را سپری کنید:

• استفاده از کمپرس سرد روی صورت به جهت کاهش خونریزی، تورم و درد.
• استفاده از داروهای مسکن جهت کاهش درد.
• گاز استریل را تا 2 ساعت جابه‌جا نکنید.
• از بیرون ریختن آب دهان خود خودداری نمایید، زیرا این کار سبب جلوگیری از بندآمدن خونریزی می‌شود.
• مصرف غذاهای رقیق تا 12 ساعت پس‌از جراحی.
• از جویدن غذا با ناحیه تحت جراحی تا یک هفته خودداری نمایید.
• تا یک هفته مصرف دخانیات را کنار بگذارید.
• عدم دست‌کاری محل زخم و بخیه.
• شست‌وشوی دهان در روز دوم با محلول آب نمک رقیق.
• از انجام دادن فعالیت‌های سنگین و خم کردن سر خودداری نمایید.
• برای جلوگیری از عفونت بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید.

کشیدن دندان عقل در کلینیک تخصصی دندانپزشکی پاسارگاد

کلینیک تخصصی دندانپزشکی پاسارگاد یکی از مراکز برجسته در ایران برای کشیدن دندان عقل است. دندان عقل معمولاً در طول دوران نوجوانی یا نزدیک سن بیست سالگی شروع به رشد می‌کند، اما در برخی موارد ممکن است تا سن سی‌سالگی یا بیشتر از آن طول بکشد. اگرچه در بعضی موارد دندان عقل بدون ایجاد هیچ‌گونه مشکل یا ناراحتی رشد می‌کند، اما عدم وجود فضای کافی در دهان برای رشد می‌تواند باعث مشکلاتی برای دیگر دندان‌ها شود. ازاین‌رو دندان‌های عقل باید کشیده شوند.

دندان عقلی که به‌صورت کج درآمده باشد به دندان‌های اطراف خود فشار و آسیب وارد می‌کند. همچنین به فک و حتی به عصب‌های اطراف خود نیز آسیب وارد می‌کند. اگر وضعیت و مکان دندان عقل مناسب نباشد، این دندان در معرض پوسیدگی قرار می‌گیرد؛ زیرا ذرات مواد غذایی بین دندان عقل و دیگر دندان‌های آسیا باقی می‌مانند و باعث پوسیدگی آن می‌شوند.

سؤالات متداول

کلام آخر

طبق مطالعات انجام شده حدود 85 درصد از افراد 17 تا 25 ساله با رویش نامناسب دندان عقل مواجه می‌شوند. به همین علت اغلب دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که این افراد دندان عقل خود را خارج نمایند. انواع جراحی دندان عقل به عنوان یک راه پیشگیرانه برای جلوگیری از التهاب، عفونت، اختلالات استخوان فک و مشکلات جدی در حفظ سلامت بهداشت دهان و دندان محسوب می‌شود.