قالب گیری دیجیتالی یا اسکن دیجیتالی دهان مشکل قالب گیری با خمیر دندانپزشکی را برطرف کرده است. بسیاری از ما تجربه قالب گیری از دندانها با خمیر قالب گیری را داریم. برای برخی، این تجربه ناخوشایند است چرا که باعث می شود مدتی مجبور شوید دهان را باز نگه دارید و تا چند دقیقه وجود خمیر حجیم در دهان را تحمل کنید. بو و طعم آن برای برخی زننده است و برای برخی دیگر حجم زیاد آن باعث ناراحتی یا عق زدن می شود.
در این روش دیگر نیازی به خمیر نیست بلکه با دستگاه دیجیتالی دهانتان اسکن می شود. تصاویر به دست آمده بلافاصله به کامپیوتر فرستاده می شوند بنابراین به جای این که پروتز ساز مدتی منتظر بماند، میتواند فورا کار ساخت ترمیم را شروع نماید.
دوربین داخل دهانی
دندانپزشک میتواند از دوربین های داخل دهانی استفاده کند و وضعیت همه دندانها را به راحتی ببیند و ساختارهای داخل دهان را با نمایی بزرگ مشاهده و تحلیل نماید. دوربین داخل دهانی حاوی یک لامپ کوچک است که فضای داخل دهان را کاملا روشن می کند و به این ترتیب تصاویر واضح و بزرگی از نمای بیرونی لثه، دندانها و غیره بر روی نمایشگر حاصل می کند. با این دوربین میتوان فیلم یا عکس گرفت و برای پرونده ذخیره کرد. این روش برای تشخیص دقیق تر پلاک، پوسیدگی، بیماری لثه، ترک خوردگی یا شکستگی دندانها، جدا شدن پر کردگی، ساخت قالب، تعیین محل شریان ها، ساخت پروتز، و مشکلات دیگر دهان و دندان استفاده می شود. پیش از کاشت ایمپلنت، دندانپزشک باید از سلامت لثه و دندانهای اطراف محل کاشت اطمینان حاصل کند تا موفقیت درمان به خطر نیفتد.
در این شیوه پرتو‌هایی از نور را بر روی بخش‌های مختلفی از دهان و دندان تابیده می‌شود و با استفاده از انعکاس آنها تصویر بسیار دقیقی از ساختار دندانها به دست می‌آید.
مدل سازی سه بعدی کامپیوتری
برای عمل جراحی کاشت ایمپلنت دندان، از راهنمای جراحی دیجیتالی استفاده می شود. این راهنمای جراحی با استفاده از مدل سازی سه بعدی کامپیوتری به دست می آید تا وضعیت استخوان و عصب در محل کاشت ایمپلنت مشخص شود. با این اطلاعات، دندانپزشک قادر است برنامه ریزی دقیقی برای جراحی داشته باشد و این کار را با حداقل برش، انجام بدهد. هر چه برش کمتری در جراحی ایجاد شود، طول دوره نقاهت پس از عمل کاشت ایمپلنت دندان کوتاهتر خواهد بود و درد کمتری را نیز تجربه خواهید کرد. راهنمای دقیق جراحی بر روی دندانها قرار می گیرد تا اطمینان حاصل شود هیچ آسیبی به بافتهای مجاور وارد نمی شود و عصب صدمه نمی بیند. راهنمای جراحی باعث می شود جراحی با دقت بالا صورت بگیرد.
چرا انجام ایمپلنت به روش پانچ به افراد واجد شرایط بیشتر توصیه می شود؟
بیشتر بخوانید
تکنولوژی کد / کم
عبارت کد / کم (CAD/CAM) مخفف عبارت طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر است (کد مخفف computer-assisted design و کم مخفف computer-aided manufacturing). با این تکنولوژی به سرعت و با دقت بالا ترمیم برایتان ساخته می شود.
پس از کاشت ایمپلنت دندان، بلافاصله و یا پس از چند ماه که ایمپلنت به استخوان جوش خورد، باید اباتمنت و سپس روکش دندان بر روی ایمپلنت نصب شود. برای ساخت روکش میتوان به روش سنتی عمل کرد و پس از قالب گیری از ایمپلنت، روکش را در آزمایشگاه به صورت دستی ساخت و یا با کمک کد / کم این کار را بدون اتلاف وقت انجام داد.
برای ساخت ترمیم با کد / کم، ابتدا ایمپلنت قالب گیری دیجیتالی می شود، تصاویر به صورت داده های دیجیتالی ذخیره شده و به دستگاه فرستاده می شوند. در کامپیوتر با نرم افزار طراحی سه بعدی، ترمیم متناسب با شرایط ایمپلنت طراحی می شود. دندانپزشک ممکن است تغییراتی در طراحی ایجاد نماید. مدل نهایی به دستگاه تراش دیجیتالی فرستاده می شود تا در آنجا، دستگاه ترمیم را تراش داده و آماده کند. کل این فرآیند به جای دو هفته در روش سنتی، تنها ظرف یک روز انجام می شود.
کاربرد‌های اسکن دیجیتال دندان
قالب گیری و ساخت قالب برای اقدامات دندانپزشکی یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های آن است. در طی این اقدام از داده‌های حاصل از آن برای ساخت قالب جهت ونیر، ایمپلنت، پروتز و… استفاده می‌شود. با استفاده از این تکنولوژی ها، پزشکان می‌توانند اطلاعات دقیقی از وضعیت دندانها و بافت آنها را کسب کنند و بدین جهت فرآیند ایمپلنت یا سایر اقدامات درمانی دیگر را با دقت بسیار بیشتری انجام دهند. البته این دو مورد تنها مواردی نیست که برای این تکنولوژی ذکر می‌شود. حیطه کاربرد‌های اسکن بسیار وسیع و گسترده است و تقریباً در بیشتر اقدامات درمانی نفوذ کرده‌اند اما دو مورد یاد شده شاخص‌ترین کاربرد‌های آن است.
مراحل اسکن دیجیتال دندان
- آماده‌سازی دندان
برای اینکه اسکن بیشترین بازخورد را ایجاد کند، می‌بایست سطوح دندان را از هر گونه ماده اضافی تمیز نمود. بدین جهت دندانپزشکان ابتدا دندانها را به خوبی شستشو داده و سطح آن را از هر گونه جرمی عاری می‌کنند. برای برخی از اقدامات می‌بایست دندانها تراش داده شوند و اسکن دیجیتال آنها تهیه شود و لذا تمیز بودن دندانها اهمیت بالایی دارد.
پس از این کار خون و بزاق موجود بر سطح دندانها گرفته می‌شود. در برخی از سیستم‌های قدیمی، سطح دندانها به وسیله‌ی یک پودر از جنس دی اکسید تیتانیوم پوشش داده می‌شود. این پودر برای عملکرد این دسته از سیستم‌ها ضروری بوده و میزان خطای آنها را به حداقل می‌رساند. لازم به ذکر است که سیستم‌های جدید نیازی به این پودر‌ها ندارند. دندانپزشکان با پاکسازی ناحیه از خون و بزاق و تمیز کردن دندان ها با پودر دی اکسید تیتانیوم (اگر اسکنر فاقد پودر باشد) دندان های بیمار را برای اسکن آماده می کنند.
- قرار دادن اسکنر بر روی دندان
فرآیند اسکن داخل دهانی به وسیله اسکنر‌هایی صورت می‌گیرد که در داخل دهان قرار می‌گیرند. این اسکنرها عموماً طیف مشخصی از نور مرئی را بر روی دندانها می‌تابانند. پس از آماده‌سازی دندان، متخصص این اسکنر را بر روی دندانها می‌گذارد. بسته به نوع دندان این فرآیند میتواند ۴۵ ثانیه تا یک و نیم دقیقه طول بکشد. بسته به نوع سیستم، اسکنرها یا بالای دندان یا بر روی آن قرار می‌گیرد و فرآیند اسکن انجام می‌شود.
عموماً در بیشتر این سیستم‌ها یک مانیتور هم در کنار دندانپزشک قرار می‌گیرد که تصاویر به دست آمده از اسکن در آن نمایش داده می‌شود. این موضوع سبب می‌شود تا دندانپزشک به دقت تمام بخش‌های اسکن شده و خطا را مشاهده کند و نسبت به اصلاح آنها اقدام نماید.
- خروجی کار
بعد از اینکه دندانپزشک اسکن را انجام داد، یک خروجی از آن به دست می‌آید که دارای فرمت ویژه خود است. در این مرحله دندانپزشک مروری بر خروجی کار خواهد داشت و مشکلات احتمالی را رفع می‌کند. پس از اینکه خروجی کار به دست آمد، برای لابراتور ارسال می‌شود. در آن جا با استفاده از تکنولوژی‌های مختلفی نظیر cad/cam قالب نهایی یا ابزار های ترمیم مورد نیاز بیمار مانند تاج، دندان مصنوعی و بریج دندانی طراحی می‌شود و ساخته می‌شود.
طول پروسه اسکن کردن دندان های بیمار بسته به تعداد دندان هایی که باید ترمیم شوند، می تواند در حدود ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه باشد و این روند کوتاه مدت قابل مقایسه با روش سنتی قالب گیری نیست.
مزایای ایمپلنت دیجیتالی
همان طور که گفته شد، در ایمپلنت دیجیتالی از دستگاههای پیشرفته استفاده می شود تا دقت درمان بالا برود. مثلا هنگامی که از راهنمای جراحی استفاده می شود، برش به حداقل می رسد بنابراین فوایدی چون درد و خونریزی کمتر و کوتاهتر شدن دوره نقاهت به دنبال دارد. به طور کلی مزیتهای ایمپلنت دیجیتالی به صورت زیر است:
- دقت بالاتر درمان
- کاهش درد و ناراحتی بیمار
- سریعتر شدن مراحل درمان
- سهولت ذخیره سازی تمامی اطلاعات و داده ها و نگهداری و ارسال فوری آنها (از طریق کامپیوتر)
بیشتر بخوانید
ایمپلنت دیجیتالی برای چه کسانی مناسب است؟
کاشت ایمپلنت دیجیتالی همانند کاشت ایمپلنت معمولی مستلزم وجود شرایط مناسب است. شرایط کاشت ایمپلنت دیجیتالی تفاوتی با ایمپلنت معمولی ندارد و هر کسی که میتواند روش معمولی کاشت را پشت سر بگذارد، ایمپلنت دیجیتالی نیز میتواند بکارد. این شرایط عبارتند از:
- داشتن استخوان کافی و با کیفیت در محل کاشت و یا انجام پیوند استخوان در صورت توصیه دندانپزشک
- سلامت دهان و لثه
- وضعیت سلامتی مناسب در زمان جراحی (برای مثال اگر دیابت دارید باید بیماری تان تحت کنترل قرار بگیرد و سپس اقدام به جراحی کنید)
- ترک سیگار از چند هفته پیش از جراحی تا چند هفته پس از جراحی
- توانایی رعایت کردن اصول بهداشتی دهان و دندان
بیشتر بخوانید
نتیجه گیری
اسکن دیجیتال دندان را میتوان از پیشرفته‌ترین و البته دقیق‌ترین شیوه‌ها برای قالب گیری یا جمع آوری اطلاعات از ساختار دندانها به حساب آورد. در این شیوه از تکنولوژی‌های مختلفی استفاده می‌شود که در نهایت اطلاعات جامعی را از دندانهای بیمار استخراج می‌کند. دندانپزشکان از این اطلاعات به منظور ساخت قالب برای پروتز، لمینت، بریج، ایپملنت و… استفاده می‌کنند.
از طرفی این اطلاعات برای سایر اقدامات دندانپزشکی هم کاربرد دارد. برای این روش از فناوری‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام از آنها نقاط ضعف و قوت خود را دارند. اما در هر حال مزایای زیادی هم دارد و این فارغ از نوع تکنولوژی آن است. دقت بیشتر، صرفه جویی در زمان، احساس راحتی بیمار، افزایش سرعت و… همگی از مزیت‌هایی است که این تکنولوژی نوین به همراه دارد.
1 دیدگاه در ”قالب گیری دیجیتالی یا اسکن دیجیتالی دهان“